خطبه 167-پس از بيعت با حضرت
(پس از آنكه با او به خلافت بيعت كردند، مردمى از صحابه بدو گفتند، چه شود آنان را كه بر عثمان شوريدند كيفر دهى؟ امام فرمود:) برادران، چنين نيست كه آنچه را مى دانيد ندانم، ليكن چگونه نيرويى فراهم آوردن توانم؟ اين مردم با ساز و برگ و نيرو به راه افتاده اند، بر آنان قدرتى نداريم و آنان بر ما مسلط گرديده اند. اينهايند كه بردگان شما به هواخواهى آنان به پا خاسته اند، و باديه نشينان شما بدانان پيوسته اند، آنان ميان شما به سر مى برند، هر چه مى خواهند بر سر شما مى آورند. آيا بر آنچه مى خواهيد تواناييد؟ كارى كه پيش آمده است از جاهليت يادگار است، و اين مردم را كه به شورش برخاسته اند ياور و مددكار است. هواى مردم در اين داستان اگر در ميان آيد گونه گون راه پيمايد. گروهى سخن شما را مى گويند، و گروهى راهى بر خلاف شما مى پويند. و گروهى نه با اين سوى و نه با آن سوى اند. پس شكيبا باشيد تا مردم آرام گيرند، و دلهاى رفته به جاى آيد، و حقهاى- از دست شده- با مدارا گرفته شود. اكنون مرا آسوده گذاريد، و فرمان مرا كه به شما مى رسد چشم داريد، و كارى مكنيد كه قوتى را متزلزل سازد، و يا نيرويى را از كار اندازد، يا ضعفى به كار آرد يا خوارى به بار آرد، و من چندان كه توانم دست از كارزار باز مى دارم، و اگر خود را ناچار ديدم روى به جنگ آرم، كه: هر كجا داغ بايدت فرمود چون تو مرهم نهى ندارد سود
خطبه 168-هنگام حركت به بصره
هنگامى كه اصحاب جمل به بصره رفتند همانا خداوند پيامبرى را برانگيخت راهنما، با كتابى به حق گويا، و شريعتى راست و بر پا.- آن كه با اوست رستگار است- و هلاك نشود جز كسى كه تبهكار است. همانا آنچه در دين نبود و نوپديد آمده است، و آنچه سنت نيست و همانند سنت است، موجب تباهى امت است. جز آنكه خدا- رحمت آرد- و بنده را از آن نگاه دارد. همانا حكومتى كه از جانب خدا برپاست، نگاهبان كارهاى شماست. پس فرمانش را گردن نهيد از بن دندان، نه از روى كراهت تا سرزنش شويد بدان. به خدا سوگند، كه بايد چنين كنيد، وگرنه خدا دولت اسلام را از شما منتقل خواهد كرد، سپس هيچ گاه آن را به شما باز نخواهد آورد، و به هم در شود و به دست مردمى ديگر شود.همانا اينان فراهمند، و از من و حكومت من ناخرسند. من شكيبايى مى ورزم چندان كه از پراكندگى جمعيت شما نترسم، چه، اگر آنان اين راى سست را پيش برند، رشته- كار- مسلمانان از هم بگسلد. آنان اين دنيا را طلبيدند. چون بر آن كس كه خدا آن را بدو ارزانى داشته حسد ورزيدند. مى خواهند كار را به گذشته بازگردانند- و بار ديگر ما را از حكم برانند-. شما را بر ما حق عمل به كتاب خدا، و سيرت رسول خداست، و حقوق او را گزاردن و سنت او را برپا داشتن.