آيا مراد از «كفروا- يكفرون- كافرون- كفّار» آنهائىاند كه دانسته و از روى عمد حق را پرده پوشى و انكار كردهاند يا بكفّاريكه عن جهل و از روى ندانستن كافراند نيز شامل ميباشد؟ بعبارت ديگر آيا كافر عن عناد مورد عذاب آخرت است يا كافر عن جهل را نيز شامل است؟ناگفته نماند: اين سؤال دو سؤال است.اوّل: آيا مراد از كافر كسى است كه عن عناد كافر باشد يا اعمّ است؟دوم: آيا عذاب آخرت براى كافر عنادى است يا همه را شامل ميباشد؟بنظر ميايد: اطلاق كافر در قرآن اعمّ است و بهر دو قسم كافر شامل ميباشد مثلا آيه إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُونَ بقره: 6. و نظائر آن صريحش در كفر از روى عناد و لجاجت است ايضا آياتيكه در باره عدّهاى از كفّار آمده وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ نمل: 14. و يا موسى عليه السّلام بفرعون ميگفت: لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلَّا رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ اسراء: 102. يا در باره اهل كتاب آمده كه دانسته و روى عمد اسلام را انكار ميكردند مثل وَ إِنَّ فَرِيقاً مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ بقره: 146. و نيز در باره آنها آمده وَ مَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ آل عمران: 19. كه در «خلف» و «امن» مشروحا گفته شده است.از طرف ديگر اين آيات را ميخوانيم لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ ... لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ مائده: 72 و 73 معلوم است كه عدّهاى از آنها مطلب را ميدانستند ولى براى حفظ مقام و يا عناد در برابر اسلام آنرا ميگفتند ولى عدّه زيادى از آنها يقينا بدون توجّه