بغض شديد نسبت بكسيكه مىبينى مرتكب كار قبيح است.(راغب) در قاموس مطلق بغض گفته و در اقرب آمده: مقته مقتا: ابغضه اشدّ البغض عن امر قبيح».إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبِيلًا نساء: 22. مقت بمعنى ممقوت است يعنى: نكاح زن پدر كارى بس قبيح و مبغوض خدا و راه و رسم بدى است در جاهليت نكاح نامادرى را نكاح المقت ميگفتند ظاهرا مراد از آيه مبغوض واقعى است نه نقل قول آنها.كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ صف: 3. مقتا تفسير «كبر» است يعنى مبغوض بزرگى است نزد خدا اينكه بگوئيد آنچه را كه نميكنيد (نخواهيد كرد) ظهور آيه در مطلق تخلّف فعل از قول و خلف و عدو نقض عهد است و ما بعد آيات نشان ميدهد كه راجع بتخلّف از جهاد ميباشد.إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ مِنْ مَقْتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِيمانِ فَتَكْفُرُونَ غافر: 10. اگر «إِذْ تُدْعَوْنَ» ظرف «مَقْتِكُمْ» باشد در اينصورت مقت آنها نسبت بنفسشان در موقع دعوت انبياء، همان كفر و عصيان است يعنى كفر و عصيان دليل آنست كه نفسشان را مبغوض داشتهاند لذا بوسيله كفر بدبختش كردهاند. و اگر «إِذْ تُدْعَوْنَ» در مقام تعليل «لَمَقْتُ اللَّهِ» باشد، آنوقت ظرف «مَقْتِكُمْ» روز قيامت است يعنى اكنون كه خود را مبغوض ميداريد بغض و عذاب خدا نسبت بشما از بغضتان بزرگتر است زيرا كه پيامبران شما را بايمان ميخواندند و شما كافر ميشديد.الميزان وجه اوّل را اختيار كرده است. اين ندا در آخرت خواهد بود.
مكث
ماندن. توقف. اقامت.راغب ثبات مع الانتظار گفته است فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقالَ أَحَطْتُ بِما لَمْ تُحِطْ بِهِ نمل: 22. هدهد كمى درنگ كرد پس آمد و گفت: دانستم آنچه را كه ندانستهاى.