كوثر - قاموس قرآن جلد 6

عزّت مشغولتان كرد تا عمرتان سرآمد ايضا آيه وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ حديد: 20.

كوثر

إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ. فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ. إِنَّ شانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ سوره كوثر رجوع شود به «نحر».

كوثر مبالغه در كثرت است و بقول زمخشرى «المفرط الكثرة» يعنى چيزيكه كثرت آن فزون از حدّ است بيك زن باديه نشين كه پسرش از سفر بر گشته بود گفتند: «بم آب ابنك؟

قالت آب بكوثر» يعنى پسرت با چه چيز برگشت؟ گفت با فائده فزون از حدّ (كشاف).

راغب گويد: «تكوثر الشّى‏ء» يعنى شى‏ء تا آخرين حدّ زياد شد در قاموس و اقرب آمده: «الكوثر: الكثير من كلّ شى‏ء» طبرسى رحمه اللّه فرموده:

كوثر چيزيست كه كثرت از شأن آنست و كوثر خير كثير است.

معنى آيات چنين است: ما بتو كثرت عنايت كرديم پس بشكرانه اين موهبت نماز بگزار و قربانى كن، همانا دشمن تو، او بى‏دنباله و بى دودمان است.

اين سوره كوتاهترين سوره قرآن و مشتمل بر سه آيه و ده كلمه است غير از بسمله و در عين حال معجزه است و آوردن نظير آن غير ممكن.

در الميزان ميگويد: روايات در مكّى و مدنى بودن آن مختلف است و ظاهر آنست كه مكّى باشد بقول بعضى دو بار نازل شده است جمعا بين الروايات.

مراد از كوثر چيست؟ ابن عباس آنرا خير كثير معنى كرده است سعيد بن جبير گفت: گروهى ميگويند: آن نهرى است در بهشت. ابن عباس در جواب گفت: آن نهر هم از جمله خير كثير است.

در روايات شيعه و اهل سنت نقل شده كه آن نهرى است در بهشت و «حوض كوثر» از آن شهرت يافته است رجوع شود به تفسير برهان و غيره. گفته‏اند: آن حوض رسول