قاموس قرآن جلد 6

پدرى باشند.

«كلالة» در آيه مصدر و در موضع حال و «كان» تامّه است و بعيد نيست كه كلالة تميز باشد معنى آيه چنين ميشود: اگر مردى كلاله دار ارث برده شود يا زنى همان طور، و براى آن مرد يا زن برادرى يا خواهرى است (مادرى) براى هر يك از آنها يك ششم مال است و اگر بيشتر از يك نفر شدند آنها در ثلث مال بالسويّه شريكند.

اين آيه چنانكه گفته شد در باره خواهران و برادران مادرى ميّت است. و آيه زير در باره پدر و مادريها و پدريهاست.

يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَكَ وَ هُوَ يَرِثُها إِنْ لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ فَإِنْ كانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمَّا تَرَكَ وَ إِنْ كانُوا إِخْوَةً رِجالًا وَ نِساءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ نساء: 176. يعنى: از تو فتوى ميخواهند بگو خدا در كلاله بشما فتوى ميدهد: اگر مردى بميرد كه فرزند (و پدر و مادر) ندارد و او را خواهرى است (پدر و مادرى يا فقط پدرى كه حكم مادرى در آيه اول گذشت) نصف مال براى آن خواهر است و اگر همان خواهر بميرد و فرزند (و پدر و مادر) نداشته باشد همه مال براى برادر اوست، و اگر دو تا خواهر باشند دو ثلث مال براى آنهاست و اگر برادران و خواهران بودند هر مرد حصه‏اش برابر دو زن است.

بنا بر آنچه گفته شد كلاله وصف وارث است كه محيط بر ميّت‏اند ولى در لغت وصف ميّت آمده در قاموس گفته: «الكلالة من لا ولد له و لا والد» در مفردات نقل كرده از رسول خدا صلّى الله عليه وآله از كلالة پرسيدند فرمود: كسى است كه مرده و فرزند و پدر و مادر ندارد، «من مات و ليس له ولد و لا والد» و هر دو قول صحيح است و كلاله مصدرى است جامع به وارث