قاموس قرآن جلد 6

حالات عيسى عليه السّلام را شنيدند كه بدون پدر متولد شده و ديدند كه نصارى او را پسر خدا ميدانند و پرستش ميكنند، گفتند: جائيكه عيسى معبود باشد خدايان ما بهتر از اوست. و نيز ظاهر آنست كه از قصّه عيسى كه قرآن نقل ميكند اعراض كرده و فقط به معبود بودنش در نزد نصارى چسبيده‏اند آيات بعدى معبوديت او را نفى ميكند.

(تمثال) بمعنى مجسّمه است راغب گفته: «التّمثال: الشّى‏ء المصوّر» جمع آن تماثيل است ما هذِهِ التَّماثِيلُ الَّتِي أَنْتُمْ لَها عاكِفُونَ انبياء: 52.

اين مجسمه‏ها (بتها) چيستند كه پيوسته آنها را عبادت ميكنيد؟!! يَعْمَلُونَ لَهُ ما يَشاءُ مِنْ مَحارِيبَ وَ تَماثِيلَ وَ جِفانٍ كَالْجَوابِ ... سباء:

13. يعنى جنّ براى سليمان آنچه ميخواست از كاخها، مجسّمه‏ها و كاسه‏هائى ببزرگى حوضها ميساختند.

ظهور تماثيل در اعمّ است آيا در شريعت تورات مجسّمه ساختن جايز بود كه سليمان دستور ميداد برايش بسازند؟ ايضا آيه أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْراً بِإِذْنِ اللَّهِ ... آل عمران:

49. كه صريح است در اينكه عيسى عليه السّلام مجسّمه پرنده ميساخت.

طبرسى رحمه اللّه ذيل آيه ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ بقره: 51. فرموده:

مجسّمه ساختن محذورى ندارد فقط مكروه است و امّا آنچه از رسول خدا نقل شده كه آنحضرت مصورين را لعنت كرده مراد كسانى‏اند كه خدا را بخلق تشبيه ميكنند يا عقيده دارند كه خدا داراى صورتى است. بنظر طبرسى ساختن مجسّمه براى پرستش حرام است نه مطلق ساختن.

ولى شيخ رحمه اللّه در مكاسب محرّمه فرموده: ساختن مجسّمه ذوات ارواح بلا خلاف حرام است و در مستند بر حرمت آن ادعاى اجماع كرده است ايضا محقق ثانى فرموده:

حرام است اجماعا.

نگارنده گويد: در روايت صحيحه