قاموس قرآن جلد 6

اقامه نماز است در باره بعضى آمده وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا كُسالى‏

نساء: 142. كه مخالف خشوع است و فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ. الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ ماعون: 5- 6. كه مخالف ادامه است.

وَ أَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً يونس: 105. اقامه در اينگونه آيات ظاهرا بمعنى دوام و ثبوت است يعنى:

پيوسته توجّه بدين كن و بدان ملازم باش.

(قائِمَة) نيز بمعنى ثبوت و دوام آيد چنانكه در قاموس و اقرب گفته است على هذا قائمه در آيه مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ يَتْلُونَ آياتِ اللَّهِ آل عمران: 113. بمعنى ثانيه است.

(مقيم) در آيه وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ و نظير آن بمعنى ثابت و پا بر جا است.

(استقامت): راغب گويد استقامت طريق آن است كه راست و بر خطّ مستوى باشد و طريق حقّ را بآن تشبيه ميكنند مثل اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ فاتحه: 6. وَ أَنَّ هذا صِراطِي مُسْتَقِيماً انعام: 153. و استقامة انسان آنست كه ملازم طريق حق باشد.

فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ توبه: 7. يعنى تا مشركان در پيمان خود نسبت بشما ثابت ماندند شما هم نسبت بآنها در پيمان خويش ثابت باشيد.

قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما يونس: 89. دعاى شما باجابت رسيد در كار خود و تبليغ دين ثابت و پا بر جا باشيد. إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ ...

فصلت: 30. آنانكه گفتند: پروردگار ما خداست و سپس در آن قول ثابت ماندند ملائكه بر آنها نازل شوند.

(قيام) همانطور كه مصدر است جمع قائم نيز آمده مثل ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرى‏ فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُونَ زمر: 68. الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً آل عمران:

191. قيام در هر دو آيه جمع قائم است چنانكه قعود جمع قاعد.