قاموس قرآن جلد 6

فرموده‏اند «المعاصى كلّها كبيرة» زيرا همه قبيح‏اند ليكن بعضى نسبت ببعضى بزرگتراند ولى فى نفسه گناه صغيره نداريم.

در مستمسك عروه ذيل مسئله عدالت امام جماعت، از شيخ مفيد، قاضى، شيخ طوسى و علّامه حلّى نقل شده كه فرموده‏اند: «كلّ معصية كبيرة» و صغيره و كبيره بودن بالنسبة است.

اقوال ديگرى نيز در اين باره هست كه احتياج بنقل آنها نيست مگر قول ذيل:

و آن اينكه: صغيره و كبيره بودن نسبت بفاعل است مثلا اگر عالم گناهى كند كبيره است و اگر همان گناه را جاهل بكند كبيره نيست على هذا بايد با مكان و زمان نيز فرق كند مثل گناه در رمضان و غير آن و يا گناه در حرم مكّه و غير آن.

بنظر نگارنده: اين دو قول فى حدّ نفسه صحيح‏اند ولى قرآن و روايات ناظر باين دو قول نيست بلكه ظهورشان در آنست كه بعضى از گناهان بذاته كبيره‏اند و بعضى صغيره و گرنه حساب صغائر و كبائر از بين خواهد رفت، مثلا معنى «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» اين ميشود: اگر از كبائر نهى شده كه با قياس بهمديگر كبيره‏اند اجتناب كنيد ... و اين مفهوم درستى نخواهد داشت و شما هر صغيره را كه در نظر بگيريد نسبت بكوچكتر از آن كبيره خواهد بود، يا روز قيامت گناهكار بگويد: اين چه كتابى است كه هيچ صغيره را كه نسبت بسائر گناهان صغيره است و ... ترك نكرده.

بعبارت ديگر براى كبائر و صغائر مفهوم مشخصّى نخواهيم داشت.

ظاهر آنست (و اللّه العالم) گناهان مثل اشياء مختلف الحقيقة و فى حدّ نفسه هستند مثلا ميگوئيم: اين شتر است، اين اسب، اين گاو، اين گوسفند، اين گربه و اين موش هكذا گناهان: اين قتل است، اين اكل مال يتيم و اين اوقات تلخى بزن و فرزند و نظير آن.

على هذا بايد ديد كدام گناهان در شرع كبيره خوانده شده‏اند و با استقصاء