پاسخ مسائل دشوار - قضاوتهای امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نسخه متنی

پاسخ مسائل دشوار

عجيب تر از همه

هنگامى كه عقبه بن ابى عقبه از دنيا رفت، حضرت امير عليه السلام با گروهى از ياران خود كه عمر نيز در آن جمع بود بر جنازه عقبه حاضر شدند، از آن ميان على عليه السلام به مردى كه در آنجا حاضر بود فرمود: با مردن عقبه زنت بر تو حرام گرديد. عمر گفت: يا على! تمام قضاياى تو عجيب است ولى اين از همه عجيب تر، انسانى مى ميرد و همسر شخص ديگرى بر شوهرش حرام مى شود؟!

حضرت فرمود: بله، اين مرد غلام عقبه است و زن او آزاد است و آن زن امروز از عقبه ارث مى برد و در نتيجه قسمتى از شوهر خود را مالك مى شود، و زن بر غلام خود حرام مى باشد تا اين كه او را آزاد نموده و مرد او را عقد نمايد.

در اين موقع عمر به آن حضرت عليه السلام عرضه داشت: براى مثل چنين قضايايى كه در آنها اختلاف مى كنيم بايد از شما بپرسيم. [ مناقب، سروى، قضاياه "ع" فى عهد الثانى. ]

مؤلّف:

نظير اين قضيه روايتى است كه صدوق "ره" در مقنع آورده: كه على بن عقبه از امام صادق عليه السلام پرسيد از غلامى كه چهار نفر آزاد را يكى پس از ديگرى كشته امام عليه السلام فرمود: او به اولياى مقتول چهارم اختصاص دارد، مى خواهند او را مى كشند و يا به بردگى مى گيرند؛ زيرا هنگامى كه نفر اول را به قتل رسانده اولياى او وى را مستحق شده اند و چون نفر دوم را كشته اولياى دوم او را از اولياى اول مستحق گرديده اند و چون نفر سوم را كشته اولياى او وى را از اولياى دوم مستحق گرديده اند و چون نفر چهارم را كشته به اولياى چهارم تعلق يافته است كه اگر بخواهند او را مى كشند و يا استرقاق مى كنند. [ وسائل ج 19، ص 277. ]