عبادت عقوبت آور - قضاوتهای امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نسخه متنی

عبادت عقوبت آور

از حضرت امير عليه السلام سوال گرديد؛ كدام عبارت است كه انجام وترك آن عقوبت آور است؟

فرمود: نماز خواندن شخص مست كه بخواند يا نخواند مستحق عقوبت است. [ شرح نهج البلاغه، ابن ميثم، ج 1، ص 269. ]

باطل بودن عبادت از پاك ترين جاها

از حضرت على عليه السلام از پاك ترين جاهاى روى زمين كه نماز خواندن در آن باطل بوده پرسش نمودند؛ فرمود: پشت بام خانه كعبه. [ مناقب، سروى، ج 1، ص 510. ]

مؤلّف:

زيرا فاقد رعايت استقبال قبله است با اين كه آن از واجبات نماز است. به همين مناسبت نقل مى شود: حضرت امام رضا عليه السلام در لباس اعرابى بطور ناشناس وارد مطاف گرديده در طواف كردن بر هارون سبقت گرفت، اين رفتار بر هارون گران آمده تصميم گرفت آن حضرت عليه السلام را سرافكنده كند، به همين منظور مسائل مشكلى از آن حضرت عليه السلام سوال نمود و آن حضرت عليه السلام پاسخ كافى به وى دادند آنگاه امام عليه السلام نيز از او يك سوال نمود و آن اين كه: مردى به هنگام نماز صبح به زنى نظر افكند و نگاهش حرام بود، پس به هنگام ظهر بر او حلال گرديد، و در وقت عصر حرام شد، و چون مغرب گرديد حلال شد به گاه عشاء بر او حرام گشت و در وقت صبح حلال گرديد، به هنگام ظهر حرام شد و چون عصر گرديد حلال ، در وقت مغرب حرام، و در موقع عشاء حلال گشت!

هارون گفت: به خدا سوگند اى برادر عرب! مرا در دريايى ژرف افكندى كه جز خودت كسى مرا از آن خلاصى نخواهد بخشيد.

آن حضرت عليه السلام فرمود: آن مرد هنگام صبح به كنيز ديگرى نظر افكند كه بر او حرام بود، پس به هنگام ظهر آن را خريد بر او حلال شد، هنگام عصر او را آزاد نمود حرام شد هنگام مغرب با او ازدواج نمود حلال گشت، و در وقت عشاء او را طلاق داد حرام گرديد، هنگام صبح به او رجوع نمود حلال شد، و در وقت ظهر با او مظاهره نمود بر او حرام گرديد، هنگام عصر بنده اى "به عنوان كفاره" آزاد نمود حلال گشت، و در وقت مغرب مرد مرتد گرديده زن بر او حرام شد و در هنگام عشاء توبه نموده به اسلام بازگشت زن بر او حلال گرديد. [ اعلام الناس فى بنى العباس، ص 56، خلافه هارون. ]

آرى، پاسخهاى آن حضرت عليه السلام به اين گونه مسائل پيچيده و دشوار سبب شد كه مردم اين علم را از آن بزرگوار ياد بگيرند، چنانچه از علماى خاصه شيخ مفيد "ره" و ابن براج و از عامه حريرى در اين باره كتاب تاليف نموده اند.

و از جمله مسائل مشكلى كه شيخ مفيد "ره" آورده يكى اين است كه: مردى غلامانى را بدون خريدارى و يا بخشش و يا صدقه و غنيمت جنگ و ميراث مالك گشته است.

پاسخ اين كه: مادر اين شخص پس از مرگ شوهر مسلمانش كه پدر همين مرد بوده با مردى نصرانى ازدواج كرده و از او فرزندانى به هم رسيده است. پس اميرالمومنين عليه السلام فرمود: آن زن را بكشند و تمام فرزندان زن را از آن مرد نصرانى، غلامان همين برادر مسلمانشان قرار داد.