از اميرالمومنين عليه السلام از مردى كه ديگرى بر سرش كوفته بود و مضروب ادعا مى كرد بينايى و بويايى و گويايى خود را از دست داده پرسش نمودند. اميرالمومنين عليه السلام فرمود: اگر راست مى گويد سه ديه طلب دارد. پرسيدند، چگونه معلوم مى شود؟ اميرالمومنين عليه السلام فرمود: بوياييش بدين وسيله آزمايش مى شود كه پارچه نيم سوزى زير بينى او مى گيرند، اگر در جاى خود ايستاده و حركت نكرد راست گفته، و اگر سر را دور كرد و چشمانش اشك آورد دروغ گفته است؛ و آزمايش بيناييش بدين ترتيب كه چشمانش را در مقابل قرص خورشيد باز نگه مى دارند، اگر بدون اختيار چشمان را بر هم زد دروغ گفته و گرنه راست گفته است. و اما گوياييش؛ سوزنى در زبان او فرو مى برند پس اگر خون سرخ بيرون آمد دروغ گفته، و اگر خون سياه خارج شد راست گفته است. [ فروع كافى، ج 7، ص 323، حديث 17. ]
ضعف بينايى
اميرالمومنين عليه السلام بينايى چشم مردى را كه ضربه اى به چشمش خورده و بيناييش كم شده ولى به ساختمان چشم آسيبى نرسيده بود چنين آزمايش نمود: پارچه اى بر چشم سالمش بست، و آنگاه مردى به دستور آن حضرت تخم مرغى در برابر چشم معيوبش گرفته و اندك اندك از او دور شده تا جايى كه مضروب ادعا كرد كه آن را نمى بيند، پس آن نقطه را نشانه كرد و چشم سالمش را نيز بدانگونه آزمايش نموده و آنگاه تفاوت دو مسافت را مشخص كرده، به همان نسبت به او ارش جنايت داد. [ فروع كافى، ج 7، ص 323، حديث 6. اين خبر به صورت ظاهر خالى از ابهام نيست و با ملاحظه خبر معاويه بن عمار از امام صادق "ع" كاملا روشن مى شود كه آن حضرت "ع" در مثل چنين قضيه اى فرمود: نخست يك چشمش را با پارچه اى مى بندند، و تخم مرغى را از چشم ديگرش به قدرى دور مى كنند كه زيادتر از آن نبيند، پس آن موضع را مشخص نموده و از سه طرف ديگر نيز ديد همان چشم را نشانه كرده و سپس آنها را با هم مقايسه مى كنند، اگر بين آنها تفاوتى نبود ادعايش راست است. و بينايى چشم ديگرش را نيز به همان كيفيت آزمايش مى كنند و آنگاه تفاوت بينايى دو چشم را تعيين نموده، به همان مقدار به او ارش جنايت مى دهند. "فروع كافى، ج 7، ص 323 حديث 8" "مولف". ]
لطفا منتظر باشید ...
