جنايات حيوانات - قضاوتهای امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نسخه متنی

جنايات حيوانات

پيامبر در حق على دعا كرد

گاو نرى الاغى را كشته بود، اين قضيه در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله اتفاق افتاده، پس هنگامى كه آن بزرگوار در ميان جمعى از اصحاب خود كه ابوبكر و عمر نيز در ميان آنان بودند، نشسته بود طرفين دعوى نزد آن حضرت آمده و نزاع خود را مطرح كردند. در اين موقع پيامبر خدا به ابوبكر رو كرده و فرمود: بين آنان داورى كن!

ابوبكر گفت: ضمانى نيست؛ زيرا حيوانى حيوان ديگر را كشته است.

پيامبر به عمر فرمود: تو بين آنان قضاوت كن! عمر گفتار ابوبكر را تكرار كرد.

رسول خدا صلى الله عليه و آله به على عليه السلام رو كرد و فرمود: بين آنان حكم كن!

على عليه السلام فرمود: اگر گاو در استراحتگاه الاغ داخل شده، صاحبان گاو ضامن الاغ هستند، و در صورت عكس ضامن نيستند.

در اين هنگام رسول خدا صلى الله عليه و آله دست به سوى آسمان بلند كرد و فرمود: الحمدالله الذى جعل منى من يقضى بقضاء النبيين.

سپاس خداى را كه قرار داد از خاندانم شخصى را كه به قضاوتهاى پيامبران داورى مى كند. [ فروع كافى، ج 7، ص 352. تهذيب، ج 10، ص 229. اتفاقى و تصادفى نيست كه رسول خدا صلى الله عليه و آله در اين قضيه و نظاير آن كه در تاريخ و آثار كم هم نيستند ابتدا تبيين حكم مسأله را به ديگران ارجاع نموده و آنگاه كه عجز و خطاى آنان از بيان حكم مسأله بر همه ظاهر گرديده پيامبر خدا صلى الله عليه و آله قضاوت مسأله را از اميرالمومنين عليه السلام خواسته و سپس هم به صحت قضاوت آن حضرت و احيانا تخطئه ديگران تصريح و تاكيد نموده است، اين نفى و اثبات از سوى پيامبر اكرم "ص" به روشنى مبين اين مطلب است كه تنها اميرالمومنين عليه السلام است كه به علت دارا بودن شرايط خلافت و جانشينى از رسول خدا "ص" و رهبرى امت اسلام از حيث علم و عمل شايسته تصدى چنين مقام و منصب الهى است، نه ديگران كه كرارا خطا و اشتباه آنان در بيان حكم مسأله شرعيه بر همه كس آشكار و پديدار گشته است، تا از اين راه حق روشن شود، و حجت بر مردم تمام گردد، و براى كسى عذرى باقى نماند. ليهلك من هلك عن بينه و يحيى من حى عن بينه؛ تا هر كه هلاك شدنى است بعد از اتمام حجت هلاك شود و هر كه لايق حيات ابدى است از اتمام حجت به حيات ابد رسد. سوره انفال، آيه 42 "مولف". ]

در اسلام ضرر نيست

دو نفر نزد عمر آمدند؛ يكى از آنان گفت: گاو اين مرد شكم شترم را پاره كرده، عمر گفت: رسول خدا صلى الله عليه و آله جنايات بهائم را موجب ضمان ندانسته است.

اميرالمومنين عليه السلام به عمر فرمود: رسول خدا فرموده: لا ضرر ولا ضرار يعنى در اسلام ضرر رسانيدن و تحمل ضرر روا نيست. در اين مورد اگر صاحب گاو گاوش را در راه شتر بسته ضامن شتر است، و گرنه ضامن نيست، و چون رسيدگى كردند ديدند صاحب گاو گاوش را از روستا آورده و در راه شتر بسته است، پس عمر طبق فرموده آن حضرت حكم كرد و بهاى شتر را از صاحب گاو گرفت و به صاحب شتر داد. [ مقنع، ص 44. آخر باب الديات. ]