لطفا منتظر باشید ...
خطبه عمر در جابيه
خطيب در تاريخ بغداد آورده: عمر در جابيه براى مردم خطبه خواند، و در ضمن آن گفت: فان الله يضل من يشاء و يهدى من يشاء؛ [ سوره فاطر، آيه 8. ] خدا هر كس را كه بخواهد گمراه مى كند، و هر كس را كه بخواهد هدايت مى كند. در اين موقع كشيش مسيحى از حاضران پرسيد؛ امير شما چه مى گويد؟گفتند: مى گويد: ان الله يضل من يشاء...؛ خدا هر كه را بخواهد گمراه مى كند.
كشيش گفت: ياوه مى گويد خدا عادل تر از آن است كه كسى را گمراه سازد، اين مطلب به عمر رسيد، پس او را به نزد خود طلبيده به وى گفت بلكه خدا تو را گمراه نموده، و اگر چنين نبود كه نسبت به دين اسلام تازه عهد هستى گردنت را مى زدم. [ تاريخ بغداد، ج 11، ص 291. ]
مؤلّف:
اگر چه آن تعبير در قرآن آمده ولى از آيات متشابهه است كه به ظاهر آن نمى شود اخذ نمود و عقلا بايد آن را تاويل كرد، و خداوند در جملات بعد مقصود از آن را روشن ساخته كه مى فرمايد:و ما يضل به الا الفاسقين الدين ينقضون عهد الله من بعد ميثاقه، و يقطعون ما امر الله به ان يوصل... [ سوره بقره، آيه 26 و 27. ]
.... و گمراه نمى كند به آن مگر فاسقان را، كسانى كه مى شكنند عهد خدا را پس از آن كه محكم بستند، و قطع مى كنند آنچه را كه خداوند به پيوند آن امر كرده است "صله رحم را قطع مى كنند"، و در زمين فساد مى كنند... يعنى، هر كس كه به اراده و سوء اختيار خود مرتكب آن اعمال گردد، شايستگى هدايت الهى را نداشته ناچار خداوند او را به حال خود در گمراهيش رها مى كند، كه گويى او را گمراه نموده است... بعلاوه، آيا در اسلام ارشاد و راهنمايى كردن به تهديد به قتل و گردن زدن است، در صورتى كه نتوان پاسخ صحيح گفت؟!
عثمان گفت در قرآن لحن وجود دارد
ثعلبى در تفسيرش آورده: عثمان مى گفت: در قرآن لحن "خطاهاى اعرابى" هست كه عرب آن را ناصحيح دانسته. كسانى به او گفتند: آيا آنها را تغيير نمى دهى؟گفت: آنها را به حال خود بگذاريد كه نه حرامى را حلال و نه حلالى را حرام مى كند.
