اشكال مرحوم علامه طباطبايي به اسفار(1) - علم، عقل، دین نسخه متنی

اشكال مرحوم علامه طباطبايي به اسفار(1)

مبني بر اينکه علاوه بر تأييد اشكالاتي كه مولف اسفار بر اين قول دارد، مي‌گويد: شما «مولف اسفار، حركت ازلي و ابدي عالم را يك پيش فرض مسلم گرفتيد، در حالي كه خود اين گفتار، كه افلاك، ازلي و ابدي هستند، اول كلام است. يعني حركت افلاك، ازلي نيست».

توضيح نقد

علم جديد، باعث شده است كه مرحوم علامه طباطبايي اين سخن را بگويد. زيرا علم، ثابت كرده كه هر روز چندين تُن از وزن خورشيد كم مي‌شود. چند ميليارد سال ديگر، خورشيد خاموش مي‌شود. قرآن هم كه مي‌گويد:
<إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ. .. در آن هنگام كه خورشيد در هم پيچيده شود>.

اگر نفت چراغي، زماني تمام شده و چراغ خاموش شد، نشان مي‌دهد كه يك زماني و روزي، روشني آن شروع شده. پس اين كه هر روز مقداري از انرژي و وزن خورشيد كم مي‌شود، مي‌رساند كه خورشيد هم زماني شروع به فعاليت كرده است، زماني هم خاموش مي‌شود. طبق محاسبه علم روز، حركت افلاك از بيست ميليارد سال قبل، شروع شده است. افلاك بر خلاف گفتة مرحوم ملاصدرا، ابتداي زماني دارند. پس اين كه عمر خاصي دارد، نشان مي‌دهد خورشيد و افلاك هم حادث زماني هستند. پس آغاز دارند. پس بنا بر اشكالات عقلي و علوم جديد، چنين پاسخي به اشكال ربط حادث به قديم، كه اسفار آن‌را بهترين پاسخ دانسته، رأسا ساقط است.

1- والحق أن الاشكال، إنما هو في ثبوت هذه الحركة الدورية الدائمة در ص129. پاورقي اول. كتاب اسفار جلد سوم.