نقد: تناقض در اين عقيده
اشكال نخست
اين است كه اگر عقل موجودات را ساخته باشد، با قانون لزوم سنخيت بين علت و معلول، كه خودشان مطرح نمودهاند، سازگار نيست. عقل نه با ماده سنخيت دارد و نه با خدا كه قائم بالذات است. اشكال ديگر ارسطوئيان
ربط بين حادث و قديم است. ارسطوئيان با قديم دانستن افلاك، ربط را درست مينمايند؛ ولي قديم بودن افلاك به ديد عقلي و علمي امروز، پذيرفتني نيست.1 - مرحوم علامه سيد محمد حسين طباطبايي، مؤلف كتابهاي بداية الحكمة و نهاية الحكمة كه از كتب درسي حوزه علمية است. او از اساتيد محبوب فلسفه قديم (ارسطوئي و افلاطوني است) . مرحوم علامه طباطبائي حاشيه و تعليقاتي بر كتاب اسفار دارد. دو كتاب فوق الذكر ايشان، خلاصهاي از قسمتهائي از اسفار است. پس از پيروزي انقلاب و تشكيل جمهوري اسلامي از طرف مديران حوزه كه بعضا از شاگردان ايشان بودند، اين دو كتاب، جزء كتب درسي حوزه، قرار گرفت.2 - جلد سوم اسفار، فصل مربوط به ربط حادث به قديم.3 - علوم تجربي معاصر، اثبات كرده كه تمام كرات و افلاك، حادث زمانياند و چند ميليارد سال قبل به وجود آمدهاند.