نقد: اختيار قبل از اراده است - علم، عقل، دین نسخه متنی

غريزه حيواني مي‌روند. مختار نيستند. فقط انسان است كه بين دو انگيزه قرار مي‌گيرد و هر كدام را كه بخواهد خود انتخاب مي‌كند؛ لذا حرکت همة حيوانات يكنواخت است؛ ولي انسان گاهي از گرگ و پلنگ بدتر مي‌شود. صدام انسان‌هايي را در چرخ گوشت بزرگ انداخت تا ديگران بترسند. ابن سعد شب تا صبح بيدار ماند و فكر كرد و مال دنيا را نگاه كرد و براي كشتن امام حسين عليه السلام عالما و عامدا اقدام كرد. حر رياحي هم ديد با آخرتش دارند بازي مي‌كنند. خود را بين بهشت و جهنم مختار ديد و توبه كرد و بهشت را انتخاب نموده اين‌ها علامت آزادي و اختيار انسان است. انسان مي‌تواند از حيوان بدتر باشد، يا از فرشته بهتر. يك طرف انسان ائمه اطهار هستند، مثل علي عليهالسلام كه مي‌گويد: «اي خدا من براي طمع بهشت يا ترس از جهنم تو را پرستش نمي‌كنم، بلكه تو را براي خودت عبادت مي‌كنم. زيرا تو واقعا خوبي و مستحق عبادتي» (دعاي كميل) . كجاي اين مطلب خودخواهي است (اگر برگزيده خدا چنين است و كارهايش براي خيرخواهي است؟! نه خودخواهي، مگر مي‌شود خدا كارهايش به خاطر خودخواهي باشد كه بعضي از ارسطوئيان به آن معتقدند) .

نقد: اختيار قبل از اراده است

بحث در <فاعل مختار> بود. در اين مورد سه محور بحث وجود دارد.

مبادي اراده در حيوانات، تنها دنباله‌روي از غرايز است؛ اما انسان علاوه بر غرايز، انگيزة عقلاني هم دارد. اختيار به اين معني فقط در انسان است كه مختار بين دو انگيزه است. همين امر، انسان را از حيوانات ديگر جدا مي‌سازد. حيوانات چنين آزادي و اختياري را ندارند؛ بلكه در پيروي از غرايز مجبور هستند. اما نكاتي كه مورد سؤال قرار گرفته است: