1 - تصور گروه اول از گروه وحدت وجودي‌ها - علم، عقل، دین نسخه متنی

1 - تصور گروه اول از گروه وحدت وجودي‌ها

تصور وحدت وجودي‌هاي كامل، كه وحدت وجود و موجود باشد. صوفيان به اين وحدت اعتقاد دارند و مي‌گويند يك وجود بيشتر نيست. آنان وجود واقعي مخلوقات را انكار مي‌كنند و عالم را تعينات و تخيلات و تصورات خدا مي‌دانند، مثلاً در نظر آنان داستان موسي و فرعون، مثل اين است كه كسي در ذهن خود دو نفر را تصور نمايد. سپس آن دو را با هم به دعوا بياندازد. به عبارت ديگر، مراد(1) از وحدت نزد اينان وحدت شخصيه است. مقصود اين است كه خدا شخص واحد منحصر به فرد در وجود است و موجودات، همه، خيالات همان خدا مي‌باشند.

نقد

اولا اين نوع تفكر وحدت وجودي، در درون خود تناقض دارد. چرا؟

زيرا ميگويد: خدا، خالق و جهان مخلوق (و معلول) اوست. در حاليكه وجود علت غير از وجود معلول است، پس چگونه از طرفي با قبول خلقت و اين كه جهان معلول خدا است، مي‌توان گفت يك موجود بيشتر نيست. اگر يك موجود بيشتر نيست، پس اين يك موجود كه علت است، آيا علت خودش است يا علت موجود ديگر؟ اگر علت موجود ديگري است، پس آن وجود دوم، معلول وجود خدا است، نه اينکه وجودش همان وجود خدا؛ در نتيجه باز بيش از يك وجود مي‌شود.

ثانيا: شما اگر در ذهن خود هزار نفر را تصور كنيد، هيچكدام از افراد انسان‌هاي خيالي و ذهني شما، قادر به تصميم گيري نيستند. اما ما قادر به

1 - كتاب غوص در بحر معرفت، به قلم رفيعي قزويني، چاپ سال 1376، صفحه 128.