2- نوع دوم از عليت - علم، عقل، دین نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

علم، عقل، دین - نسخه متنی

سید محمدرضا علوی سرشکی؛ مقرر: سیدعباس طباطبائی فر؛ ویراستار: سید محمدرضا حسن زاده طباطبائی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

درمانده مي‌شوند. لذا براي حل اين مشكل، كوشيدند. به همين دليل، خورشيد و افلاك را قديم دانستند، تا اين افلاك قديم معلول خدا و با معلول عقل‌هاي قديمي و علت حدوث جهان مادي و طبيعت باشند، نه اينكه خود خدا بدون واسطه، علت ايجاد جهان مادي حادث باشد. علوم جديد اين انديشه را باطل نموده است. و حادث بودن افلاك، مسلم است. قران نيز با صراحت اين نوع عليت زايشي را از خدا نفي مي‌كند. لَمْ يَلِد وَلَم يُولَد وَلَم يَكُن لَه كُفُواً اَحَدٌ.

2- نوع دوم از عليت

عبارت از علت آگاه غير مختار است كه تنها بر اساس غرايز اراده مي‌كند، همچون حيوانات.

3- «نوع سوم علت» همان «فاعل مختار» است

همچون انسان كه ميان حكم عقل و غريزه، مختار است، در مواردي كه ميان حكم عقل و ميل غريزي، تضاد واقع مي‌شود، كدام را اختيار كند. ضمناً مَن انديشنده، <مَن بسيط> هستم كه نصف نمي‌شوم. پس فاعل انديشه در تمام عمر همان مَن خواهد بود. او واحد بسيط مستمر است. <افعال> فاعل مختار، مختلف است. فاعل مختار، در يك زمان، كارهاي مختلف انجام مي‌دهد، در ضمن اين كه واحد مستمر بسيط است؛ ولي هر آن، تفكر او عوض مي‌شود. اگر از او درخواستي شود، مي‌تواند بگويد، نه، آري. اگر يك انسان قول داد قراردادي را امضا كند، گاهي او را تا پاي امضاي قرار داد مي‌برند، ولي او امضا نمي‌كند. مي‌گويد: پشيمان شدم. چرا؟ چون فاعل مختار است. در فاعل مختار، <سنخيت> بين علت و معلول، نيست.

1- اخلاص/4و5.

/ 396