ب: سرچشمه‌هاي «شناخت تصديقي» - علم، عقل، دین نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

علم، عقل، دین - نسخه متنی

سید محمدرضا علوی سرشکی؛ مقرر: سیدعباس طباطبائی فر؛ ویراستار: سید محمدرضا حسن زاده طباطبائی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

ب: سرچشمه‌هاي «شناخت تصديقي»

1) «تصديق حسي جزئي» نسبت به محسوسات مادي

تصديق حسي از شناخت‌هاي نخستين است؛ مثل اين‌كه از طريق مشاهده، حس، يا لمس دست‌مان، حس مي‌كنيم كه در اين ليوان، آب است.

2) تصديق شهودي(1) دروني

مثلاً اين‌كه به‌علم شهودي دروني مي‌دانم «من، موجود هستم» يا «من داراي فهم و اختيار هستم». شناخت شهودي تصديقي هم يكي از دو شناخت تصديقي نخستين است.

3-تصديق عقلي

تصديق عقلي از شناخت‌هاي تصديقي بوده و بعد از دو شناخت فوق است؛ مثل کشف مفاهيم کلي يا کشف قوانين کلي و يا مثل كشف ذي‌مقراطيس، اتم را كه از طريق آثار جسم کشف کرد. بدين ترتيب كه مثلاً ديد در گرما، جسم بزرگ و در سرما، جسم كوچك مي‌شود. اين رابطه عقلاً نشان مي‌دهد كه اجسام، از ذراتي كوچك تشكيل شده‌اند. كه در گرما اين ذرات كوچك از هم دور و در نتيجه جسم بزرگ، مي‌شود. در سرما نيز اين ذرات به‌هم نزديك و جسم كوچك مي‌شود. مثال ديگر مانند تصديق به‌وجود خدا که عقلاً از طريق نظم جهان(2) حاصل مي‌شود.


1- تحقيق در فهم بشر، جان لاك، كتاب چهارم، فصل هفدهم، بند چهاردهم: «عاليترين علم، علم شهودي است».

2- كتاب فوق، كتاب چهارم، فصل هفدهم، بند پانزدهم: «علم ديگر، علم استدلالي است».

/ 396