اين كه در تبصره درس شصت و هفتم در عمل تعديل بين السطرين گفته ايم كه در جداول زيجات بحسب عروض بلاد يك يك درجه مضبوط است و اگر بازاى دقائق و ديگر كسور خواسته باشيم بايد بعمل تعديل بين السطرين آنرا بدست آوريم و بدستورى كه گفته آمد از قاعده اربعه متناسبه تعديل بين السطرين انجام مى شود تا مقدار مطلوب عرض مفروض معلوم گردد . اكنون در اين مطلب هدف اين است كه شايد توهمى پيش آيد و گفته شود به همين دستور با دانستن مقدار تعديل النهار عرض دو درجه هر چند بتفاوت بسيار باشند ميتوان تعديلات همه عروض را بدست آورد . مثلا اگر تعديل النهار دو عرض پنج درجه و سى درجه را تحصيل كرده ايم هرگاه تعديل نهار عرض نه درجه و يا سى و پنج درجه را بخواهيم تفاضل تعديل بين دو عرض معلوم را مى گيريم و بقاعده ياد شده تعديل نهار مطلوب را معلوم مى كنيم . و لكن توهمى نادرست است ازيرا كه دانسته ايم مدارات عرضى ارض همه دوائر صغارند كه موازى دائرة استواى ارضى و محاذى مدارات يومى سماوى اند كه اين مدارات نيز موازى دائرة استواى سماوى اعنى معدل النهارند و در درس 66 و غير آن دانسته ايم كه تساوى قوسها بحسب درجه غير از تساوى آنها بحسب مسافت است . حالا گوييم آفاقى كه از خط استواء تا قطب در سطح يكدائره نصف النهار واقع بوده باشند همه در طول متحد و در عرض مختلف اند و از خط استواء تا قطب مدارات عرض بتدريج كوچك مى شود تا به قطب كه يك نقطه مى گردد و جميع دوائر نصف النهار منتهى به اين يك نقطه مى شود لاجرم نسبت مذكور ثابت نيست بخصوص كه در تذنيب درس 46 اشاره كرده ايم كه
لطفا منتظر باشید ...
