لطفا منتظر باشید ...
مطلب سوم
در نقل بعضى از وقايع تاريخى و آشنائى به تاريخ الفلاسفه قانيطس يونانى و به شرح علامه خفرى بر زيج ايلخانى محقق طوسى از رصدخانه مراغه است : رصدى بزرگ جناب مولى غلامحسين جونپورى شيرازى در كتاب گرانقدر جامع بهادرى آورده است كه محمد خفرى در شرح زيج ايل خانى از كتاب تاريخ الفلاسفه كه ترجمه كتاب قانيطس يونانى است نقل كرده است كه اول كسى كه در حال كواكب نظر كرد آدم عليه السلام بود . در قله جبل القمر مقياسى قائم كرده ظل آفتاب را رصد مى فرمود تا هر روز كه ظل بغايت قصر مى رسيد مى دانست كه نيم روز شد . و از صبح تا نيم روز بفراهم آوردن ثمرات مأكوله جبلى سعى مى كرد و چون وقت نصف النهار مى رسيد آن أثمار را به مسكن براى فرزندان مى برد و نيز هرگاه تناقص و تزايد و انعدام ظل را معاينه كرد انتظار عودات آن كشيد تا چون بار دوم ظل را منعدم ديد دانست كه آفتاب به وضع اول خود رسيد . و چون ايام عودت را حساب كرد سيصد و شصت و پنج روز يافت و دانست آفتاب در اين مدت دوره تمام مى كند .و همچنين حضرت شيث و نوح هم در حال آفتاب و كواكب ناظر بودند تا آن كه عهد ادريس آمد آن حضرت علم رصد را رونقى بخشيد و حركات جميع سيارات را قدرا وجهة معلوم كرد و بيشتر از خواص كواكب را دريافت و بر صفايح قرطاس ثبت كرد و علم نجوم از و در اطراف و اكناف شايع گشت . و يونانيان در كتب خود جائى كه هرمس حكيم مى نويسند مراد از آن حضرت ادريس عليه السلام است . بالجمله بر همين وتير در هر روز و عصر عقلاء در تحقيقات حركات كواكب و رصد آن مألوف و مشغول بوده اند تا به حدى كه درين عصر اين علم به غايت ترقى و رونق رسيد . ( ص 690 ط 1 هند ) ديلمى در محبوب القلوب گويد : ([ هرمس الهرامسة المسمى عند العبرانيين اخنوخ و عند اليونانيين ارميس و معنى ارميس عندهم عطارد و عند العرب ادريس كما سماه الله تعالى في كتابه العزيز لكثرة دراسته]). ( ص 38 ط 1 )
