درس 104 : علت اختيار عدد 360 در تقسيم محيط دائره - دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی - نسخه متنی

حسن حسن زاده آملی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

معادل يكسطر است . و آن كه در آغاز گفته است([ : در مملكت فرنگستان خواستند محيط دائره را به 400 جزء متساوى قسمت نمايند]). . . در درس بعد دانسته مى شود كه 360 اقل عددى است كه رؤوس كسور به استثناى سبع از آن حاصل مى گردد . نقل لطيفه اى از قرآن كريم مناسب مى نمايد و آن اين كه خداى سبحان در قرآن خود را چنين ستوده است : رفيع الدرجات ذوالعرش ( غافر آيه 17 ) اشارت و ايماء اين آيت به 360 درجه بودن دائره خيلى دلنشين است زيرا كه رفيع به حساب جمل ابجدى 360 است و درجات جمع درجه و رفيع اضافه به درجات شده است علاوه اين كه رفيع ايمائى بر مدارات برافراشته اجرام علوى اعنى مدارات كواكب و دوائر فلكى دارد كه اينها رفيع اند چنان كه در آيت ديگر فرمود : ([ الله الذى رفع السموات بغير عمد ترونها ])( رعد 3 ) .

نظير آن كريمه : ([ و هو الذى خلق الليل و النهار و الشمس و القمر كل في فلك يسبحون])است ( انبياء 36 ) كه در اشارات به حركت استدارى و سير دورى كواكب تعبيرى شگفت است زيرا كه([ كل فى فلك])از هر دو طرف كل في فلك است و مناسب با سير دورى است كما لايخفى . و نظير آن نيز كلمه شهر در قرآن دوازده بار به عدد دوازده ماه است و فرمود : ([ إن عدة الشهور عند الله اثناعشر شهرا في كتاب الله يوم خلق السموات و الأرض])( توبه 37 ) . و نظائر ديگر .

درس 104 : علت اختيار عدد 360 در تقسيم محيط دائره

اين درس دنباله درس قبل است . علت اختيار كردن عدد 360 در تقسيم محيط دائره اين است كه اين عدد اقل عددى است كه رؤوس كسور به استثناى سبع از آن حاصل مى گردند . رؤوس كسور كسور تسعه اند كه از نصف تا عشرند ( 10 1 9 1 8 1 7 1 6 1 5 1 4 1 3 1 2 1 ) . زيرا دو كه مخرج نصف است آن را صدو هشتاد بار عاد مى كند و به اصطلاح رياضى صد و هشتاد در عدد ياد شده سمى دواست . و سه كه مخرج ثلث است آن را صدو بيست بار عاد مى كند پس 120 در آن سمى ثلاثه است . و هكذا في البواقى شكل 37 و 38 مقاله هفتم اصول اقليدس در بيان سمى است بدين عبارت : ([ لر - كل عدد يعده عدد فللمعدود جزء سمى للعاد]). . . و([ لح - كل عدد له جزء فسمى ذلك الجزء يعده]). . . در تأمل بدانچه گفته ايم وجه تسميه به سمى روشن مى شود مثلا 180 نصف 360 يعنى 2 1 آنست و 2 مخرج نصف است . و در بيان هر كسرى دو واژه صورت و مخرج بكار مى برند و مخرج را در زير صورت بدنى صورت نويسند 8 2 كه دو را صورت و 8 را مخرج گويند و مى خوانند دو هشتم . و اگر با آنها عدد صحيح باشد چنين نويسند 8 2 16 و مى خوانند 16 عدد صحيح و دو هشتم . و بيان كسور ديگر نيز در پيش است .

/ 526