درس 90 : موضع مقاطر مكه مكرمه و سؤال و جوابى در پيرامون آن - دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی - نسخه متنی

حسن حسن زاده آملی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

خواه تفاوت بين الطولين نصف دور باشد و خواه نباشد اينكه : موضع يا مقاطر مكه است يا نيست در صورت اولى فاينما تولوا فثم وجه الله . در صورت ثانيه يا موضع مفروض بين نقطه تقاطر و بين قطب شمالى از جانب اقرب است يا نه .

در فرض اول قبله او نقطه شمال است خواه عرض جنوبى او اقل از عرض مكه باشد و خواه موضع مفروض عديم العرض باشد و خواه عرض او شمالى باشد مطلقا يعنى چه اينكه عرض شمالى كمتر از عرض مكه باشد و يا مساوى او و يا زائد بر او . و در فرض دوم يا عرض شمالى او اكثر از عرض مكه است يا نه بنابر اول قبله او نقطه جنوب است و بنابر ثانى نقطه شمال . و در جميع اقسام خط سمت بر تحقيق است نه بر تقريب زيرا كه همه در تحت يك دائره عظيمه نصف النهار واقع اند .

درس 90 : موضع مقاطر مكه مكرمه و سؤال و جوابى در پيرامون آن

دانسته شد كه سهل ترين موضع در امر جهت قبله موضعى است در طرف قطرى از اقطار ارض كه در طرف ديگر آن قطر مكه مكرمه است و به اصطلاح با مكه متقاطر است . در موضع متقاطر مكه دائره سمت قبله و نقطه سمت قبله متعين نميگردد زيرا تعيين آنها در صورتى است كه بعدى اقرب از بعد ديگر متصور باشد و قلت بعد كه مطلقا ملاك تقدير ابعاد است تحصيل گردد و حال اين كه موضع مذكور از جميع الجهات به بعد واحد است كه نصف دور يعنى صد و هشتاد درجه است و حكم فاينما تولوا فثم وجه الله در آنجا جارى است . ممكن است كه در موضوع موضع متقاطر سؤالى پيش آيد كه قبله نفس بناء نيست بلكه فضاى بيت از تخوم ارض تا عنان سماء قبله است بنابراين موضع متقاطر با كعبه بايد قبله باشد و هر حكمى كه درباره نفس كعبه و فضاى آن جارى است در اين جا هم جارى است . جواب اين كه : موضع متقاطر كعبه در حكم كعبه باشد احتمالى است كه كسى بدان نرفته است و به آن عمل نكرده است زيرا كه جدا از متفاهم عرف دور است و رواياتى كه از وسائط فيض عليهم السلام رسيده است همين قدر دلالت دارد كه قبله از تخوم ارض تا عنان سماء در آن جهتى است كه كعبه در آن جهت واقع است و حتى ايماء و اشاره به اين هم ندارند كه قبله در هر دو جهت از تخوم ارض تا عنان سماء است .

اين مطلب را علامه شيخ بهائى رضوان الله عليه در كتاب ارزشمندش به نام الحبل المتين عنوان كرده است :

([ و أما المقاطر فلأن نسبة الكعبة اليه من جميع الجوانب واحدة فأى نقطة من الافق استقبلها كان مستقبلا لعين الكعبة . و لعل الفقهاء قدس الله أرواحهم انما لم يبحثوا عن هذا القسم لقلة جدوى البحث عنه فان الموضع المقاطر للكعبة خارج عن الربع المعمور بل لعله بالماء مغمور . فان قلت : الظاهر أنهم انما لم يبحثوا عن هذا القسم لاندراجه في حكم من هو داخل الكعبة بحمل قول الصادق عليه السلام في حديث ابن سنان السابق أنها أى الكعبة قبلة من موضعها الى السماء على أنها في الجهتين معا قبلة إلى السماء و اذا كان الأمر كذلك فلا فرق بين المقاطر للكعبة و المصلى داخلها في ان كلامنهما في داخل الفضاء الذى هو القبلة في الحقيقة فان نفس البناء ليس هو القبلة كما مر . قلت : هذا كلام بعيد عن مشرب الفقهاء

/ 526