اين درس دنباله درس پيش است . در درس پيش قسمتى از عبارت شهيد ثانى در تقرير ضابط اين بود : ([ و ما كان عرضه أنقص منه كمكة و صنعاء يعدم فيه يومين عند مسامتة الشمس لرؤوس اهله صاعدة و هابطة]). در بيان صعود و هبوط گوييم : 1 - گاهى صعود كوكب گويند و از آن بودن كوكب را در نيمه شرقى فلك در هر افق خواهند در مقابل آن هبوط است كه مراد بودن كوكب در نيمه غربى آنست . مثلا از زمان غايت انحطاط شمس از افق تا هنگام رسيدنش به دائره نصف النهار را كه غايت ارتفاع شمس است گويند كه شمس صاعد است و از زمان ميل آن از دائره نصف النهار يعنى از همان غايت ارتفاع شمس تا هنگام رسيدنش به غايت انحطاط از دائره افق را گويند كه شمس هابط است . اين معنى را در درس بيست و دوم در پيرامون تعريف دائره نصف النهار از زبده خواجه طوسى آورده ايم كه : ([ فلك بدائره نصف النهار به دو نيمه شود : يك نيمه شرقى و آن را نصف صاعد خوانند و يك نيمه غربى و آن را نصف هابط خوانند]). و ظاهر است كه اين صعود و هبوط بقياس به حركت اولى است . 2 - و گاهى هبوط كوكب گويند و از آن مقابل شرف كوكب را اراده كنند مثلا برج حمل برج شرف شمس است و نوزدهم حمل درجه شرف آنست
لطفا منتظر باشید ...
