تماس دائره صغيره مذكور با مدار يومى بر نقطه نام برده به اين جهت است كه دو قطب دائره اول السموت بر دائره نصف النهار در دو نقطه شمال و جنوب واقع است كه دو قطب دوائر موازى آن نيز خواهند بود و دائره اول السموت قاطع دائره نصف النهار است پس دوائر صغار موازى او نيز قاطع آن خواهند بود . و در ما نحن فيه دائره صغيره موازى با اول سموت بلد نصف النهار را بر نقطه اى قطع مى كند كه مدار يومى مذكور آنرا در همان نقطه قطع كرده است زيرا كه بعد بين اين صغيره و بين اول سموت بلد بقدر مابين عرضين مكه و بلد است و قطب اين .مدار بر دائره نصف النهار است پس باز برگشت به شكل مذكور اكرثاوذوسيوس مى كند.
وجه ديگر در بيان تقريبى بودن طريق عمل به دائره هنديه
وجه ديگر در بيان اين كه طريق مذكور عمل به دائره هنديه تقريبى است اين كه دستور تحصيل سمت قبله از دائره هنديه اقتضاء مى كند در آفاقى كه عرض شمالى آنها اكثر از عرض مكه است نقطه سمت قبله دائما " در جنوب خط اعتدال واقع شود و حال اينكه گاهى در شمال خط اعتدال و گاهى بر نقطه مشرق و مغرب اعتدال نيز واقع مى شود .
وجه ديگر
وجه ديگر در تقريبى بودن آن اين كه ميل شمس در هنگام مدخل ظل تا مخرج آن ثابت نيست تا يك مدار يومى موازى با معدل النهار در مسافت زمانى مدخل ظل تا مخرج آن برقرار باشد و قوسى ثابت از آن تنصيف گردد كه خط زوال على التحقيق تحصيل گردد . و مراعات شروطى را كه در درس 78 ذكر كرده ايم باز عنوان تقريب به واقع دارد . تحصيل سمت قبله بر مبانى رياضى قويم و اصيل مطابق واقع و تحقيق و تدقيق در متون زيجات و ديگر صحف قيمه علماى بزرگ اسلام معنون است . نگارنده كتابى به نام دروس معرفة الوقت و القبلة به عربى نوشته است كه در آن به تفصيل مباحث لازم را با ذكر ادله رياضى آورده است . و چنانكه در درس 73 گفته ايم
لطفا منتظر باشید ...
