دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی نسخه متنی

به خصوص ترش آن حافظه را مى برد . نمى دانم اين گوينده كيست كه گفت :

بردار زروى ماست سرپوش تا من سر سفره بر جهم توش گويند كه ماست آورد خواب من معتقدم كه مى برد هوش اما چگونه طلبه ترك ماست كند كه به گفته ميرزا اشتهاى اصفهانى :

از ماست قسمت ازلى ماست اى فقير و ان بره هاى املك چاق از توانگر است لذا اين فقير نگارنده گفته است :

مفتاح قفل خانه دانش دونده ايست يك دنده هست صرف و دگر نحواى خدا در راه نحو و صرف به صرف نهار و شام از نان و ماست حافظه شد محواى خدا و لكن در ديوان حكيم سورى ( تقى دانش ) آمده است كه :

عروس را اگر از ماست مى كنند بزك شب زفاف كه شد خوش بحال داماد است كيف كان دو بيت از ملحقات نصاب الصبيان را نقل كنيم :

نشف چه پاشنه سنگ است و سنگ گل سجيل كه سنگ سرمه و طاحونه اثمد است و رحا سنان چه سنگ فسان و لخاف سنگ تنك رخام سنگ نسو نبله سنگ استنجا رخام به فتح راء و ضم آن سنگ سپيد نرم به نام مرمر است . واحد آن رخامه است . آن را صحيفه اى به شكل مدور و يا مستطيل داراى سطحى نيك هموار و موزون و حجم و وزنى قابل حمل و نقل مى سازند و بسيارى از امور عملى روزانه را - از قبيل دائره هنديه و شاخص و انحراف و سموت جهات يعنى سمت قبله بلاد و خط نصف النهار و خط اعتدال و مانند اينها - بر آن سطح حك و رسم مى كنند و آن را با خود در سفر و حضر دارند و مطالب اوقات و اظلال و بسيارى از مسائل رياضى و هيوى از آن استفاده كنند . چون خطوط ياد شده را در اصل بر سنگ مرمر حك مى كردند كه به آسانى صورت مى گرفت لذا اين آلت رصدى به همين اسم رخام يا رخامه شهرت يافته است و اگر چنانچه اين صنعت را بر تخته چوبى يا صفحه فلزى بكار برند باز آن را رخام يا رخامه گويند . ابن نديم در فهرست آورده است كه محمد بن موسى خوارزمى را كتابى در رخامه است . و نيز در ترجمه حبش بن عبدالله گفته است([ : و له من الكتب كتب الرخائم و المقاييس . و نيز در ترجمه حسن بن المصباح گويد([ : كتاب رسالة محمد في صنعة الرخامات . و نيز در ترجمه محمد بن كثير فرغانى گويد([ : له من الكتب كتاب عمل الرخامات]).