دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی نسخه متنی

و آنجا قبله سوى جنوب افتاده است و مسجد رسول الله چندان است كه مسجد الحرام]). ( ص 153 ط طهران 1312 هـ . ش ) بيرونى معاصر شيخ رئيس بود و مكاتبات علمى در ميانشان رد و بدل مى شد . وفات بيرونى را در حدود سنه چهار صد و سى و اندى گفته اند . ناصرخسرو علوى نيز هم عهد با آنان بود چنان كه در سياحتنامه ياد شده گويد : ([ غره ذى حجه سنه سبع و ثلاثين و اربعمأه به راه آبخورى و چاشت خوران به سمنان آمدم و آنجا مدتى مقام كردم و طلب اهل علم كردم مردى نشان دادند كه او را استاد على نسائى مى گفتند نزديك وى شدم مردى جوان بود سخن به زبان فارسى همى گفت بزبان اهل ديلم و موى گشوده جمعى نزد وى حاضر گروهى اقليدس مى خواندند . و گروهى طب و گروهى حساب در اثناى سخن مى گفت كه من بر استاد ابوعلى سينا چنين خواندم و از وى چنين شنيدم همانا غرض وى آن بود تا من بدانم كه او شاگرد ابوعلى است]). . . به موضوع بحث برگرديم : و نيز در اطلس ژنرال لاروسAtlas Gene al La ousse ) ) ص 137 مكه و مدينه تقريبا در يك خط نصف النهار ترسيم شده است .

و نيز دانشمند نامى فرهاد ميرزا در كتاب بسيار ارزشمندش بنام جام جم ( ص 615 و 616 ط 1 چاپ سنگى ) عرض مكه مكرمه را 21 درجه و 33 دقيقه شمالى و طول آن را از گرنويچ رصدخانه لندن 40 درجه و 10 دقيقه شرقى و عرض مدينه منوره را 25 درجه شمالى و طول آن را 39 درجه و 55 دقيقه آورده است كه تفاوت ميان دو نصف النهار مكه و مدينه 15 دقيقه است . اين گفتار جام جم و كار اطلس ژنرال لاروس همانست كه ناصرخسرو علوى در هزار سال قبل از اين در سياحتنامه گفته است([ : قبله مدينه سوى جنوب افتاده است ])و يا بيرونى پيش از ناصرخسرو در قانون مسعودى با جام جم به پانزده دقيقه فلكى اختلاف دارد . جام جم نادره اى در علم جغرافيا از احوال بقاع ارض و بيان طول و عرض و مسائل و مطالب بسيار گرانقدر و ارزشمند در يكصد و چهل باب و يك خاتمه است كه وصف جميل آن را كراسه اى جداگانه بايد .

تاريخ آغاز تأليف آن([ تاريخ جهان])يعنى سنه])1270 )] و تاريخ انجام آن([ احوال كره ارض])يعنى سنه])1272 )] است . براستى مؤلف آن بايد دانشمندى نيك انديشمند و چيره دست و توانا باشد تا چنان اثر بزرگ