دروس هیئت و دیگر رشته های ریاضی نسخه متنی

باشد كه غير مشهور بود چنانك گفته اند :

بنات النعش گرد قطب گردان چو اندر دست مرد چپ فلاخن ( ص 593 ط 1 ) بيت مذكور از قصيده نونيه منوچهرى دامغانى است بدين مطلع :

شبى گيسو فروهشته بدامن پلاسش معجر و قيريش گر زن تا اين كه گفته است :

همى برگشت گرد قطب جدى چو گرد با بزن مرغ مسمن بنات النعش گرد قطب گردان چو اندر دست مرد چپ فلاخن فلك كه به هيات ياد شده ستان باشد و ستارگان به حركت يوميه بر خلاف توالى گرد قطب آن گردان تو گويى كه بنات النعش خواه صغرى و خواه كبرى مانند فلاخنى در دست چپ مردى به ستان خوابيده قرار دارد كه آن را به دور خود مى گرداند . اقوى بودن يمين انسان به سبب جودت اعتدال مزاج آنست كه موجب شدت تعلق نفس و قوت تاثير آنست . شيخ بهائى در كشكول آورده است : استدلال النفيسى فى شرح الموجز على الاطبية اليمين من باقى الاعضاء بثلاثة وجوه : الاول انه يتولد من مائية الدم و الثانى يغلب عليه الهوائية و الثالث لين الجوهر و لين الجوهر يكون لزيادة الرطوية من اللحم المجاور له . ( ص 365 ط 1 )

و در فلك نيز چون مشرق آن مطلع ظهور و بروز انوار كواكب و جانب اعتلاى آثار انفسى و روحانيت آنان است اقواى از جانب مغرب آن پنداشته اند . آن كه گفته ايم : يمين چه در معانى و چه در صور اقوى الجانبين است در صور همان بود كه گفته آمد اما در معانى بدين بيانست كه حكماى الهى از ديدگاه توحيدى نضد نظام هستى موجوداتى را چون عقول مفارقه و نفوس كليه كه به سبب تاكد وجودى نورى خود به حق سبحانه قرب صدورى دارند و ملائكه صاحب ملك و اقتدار نسبت به مادون اند و خزائن صفات كمالى و مبادى افعال جمالى و جلالى آنانند يمين و مقابل آنها را يسار مى دانند و همچنين در سلسله طولى هر مرتبه قاهر را يمين و مقهور را يسار مى نامند و به ملكوت ايمن و ايسر و دهر ايمن و ايسر و مانند آنها تعبير مى كنند