مراد از" الذين آمنوا" در قرآن و تفاوت آن با" مؤمنين" - ترجمه تفسیر المیزان جلد 1

صفحه 370

أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا) الخ خطاب مى‏كند كه بعد از اين مورد در هشتاد و چهار مورد ديگر تا آخر قرآن اين خطاب را كرده و در قرآن كريم هر جا مؤمنين باين خطاب و يا با جمله (الذين آمنوا) تعبير شده‏اند، منظور مؤمنين اين امتند، و اما از امت‏هاى قبل از اسلام بكلمه (قوم) تعبير مى‏كند، مثل اينكه فرمود: (قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ) «1» و يا فرموده: (قالَ يا قَوْمِ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلى‏ بَيِّنَةٍ) «2» الخ و يا بلفظ اصحاب تعبير كرده و از آن جمله مى‏فرمايد: (وَ أَصْحابِ مَدْيَنَ «3» وَ أَصْحابُ الرَّسِّ) «4» و در خصوص قوم موسى (ع) تعبير به (بنى اسرائيل) و (يا بنى اسرائيل) آورده است. «5»

مراد از" الذين آمنوا" در قرآن و تفاوت آن با" مؤمنين"

پس تعبير بلفظ (الذين آمنوا) تعبير محترمانه‏ايست كه اين امت را بدان اختصاص داده، چيزى كه هست دقت و تدبر در كلام خداى تعالى اين نكته را بدست ميدهد، كه آنچه قرآن كريم از جمله: (الذين آمنوا) در نظر دارد غير آن معنايى است كه از كلمه: (مؤمنين) اراده كرده، از آن تعبير، افراد و مصاديقى را منظور دارد و از اين تعبير، افراد و مصاديقى ديگر را، مثلا مصاديقى كه در آيه: (وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ، اى مؤمنان همگى بسوى خدا توبه بريد) «6» اراده شده غير آن مصاديقى است كه در آيه: (الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ، يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تابُوا، وَ اتَّبَعُوا سَبِيلَكَ، وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحِيمِ رَبَّنا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ، الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ، إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ:، آنان كه عرش را حمل مى‏كنند و هر كه پيرامون آن است، پروردگار خود را بحمد تسبيح مى‏كنند و بوى ايمان مى‏آورند، و براى آنان كه ايمان آوردند، چنين طلب مغفرت مى‏كنند كه پروردگارا علم و رحمتت همه چيز را فرا گرفته، پس كسانى را كه توبه كردند و راه تو را پيروى نمودند بيامرز و از عذاب جحيم حفظ كن، پروردگارا و در بهشت‏هاى عدنشان كه وعده‏شان داده‏اى درآر، هم خودشان را و هم پدران و فرزندان و همسران ايشان، كه بصلاح گرائيده‏اند، كه تويى يگانه عزيز و حكيم) اراده شده است. «7»

كه استغفار ملائكه و حاملان را نخست براى كسانى دانستند كه ايمان آورده‏اند، و سپس در نوبت دوم جمله (كسانى كه ايمان آورده‏اند) را مبدل كرد بجمله: (كسانى كه توبه كردند و راه تو را پيروى نمودند)، و اين را هم ميدانيم كه توبه بمعناى برگشتن است، پس تا اينجا معلوم شد كه منظور از (الذين آمنوا)، همان (الذين تابوا و اتبعوا) است، آن گاه آباء و ذريات و ازواج را بر آنان‏

1- سوره هود آيه 89

2- سوره هود آيه 28

3- سوره توبه آيه 70

4- سوره ق آيه 12

5- سوره طه آيه 47 و 80

6- سوره نور آيه 31

7- سوره مؤمن آيه 8