آغاز نمودن اعمال و گفتار با نام خدا ادب است و عمل را خدايى و نيك فرجام مىكند
عين اين منظور را در نامگذاريها رعايت مىكنند، مثلا مىشود كه مولودى كه برايشان متولد مىشود، و يا خانه، و يا مؤسسهاى كه بنا مىكنند، بنام محبوبى و يا عظيمى نام مىگذارند، تا آن نام با بقاء آن مولود، و آن بناى جديد، باقى بماند، و مسماى اولى به نوعى بقاء يابد، و تا مسماى دومى باقى است باقى بماند، مثل كسى كه فرزندش را به نام پدرش نام مىگذارد، تا همواره نامش بر سر زبانها بماند، و فراموش نشود.اين معنا در كلام خداى تعالى نيز جريان يافته، خداى تعالى كلام خود را به نام خود كه عزيزترين نام است آغاز كرده، تا آنچه كه در كلامش هست مارك او را داشته باشد، و مرتبط با نام او باشد، و نيز ادبى باشد تا بندگان خود را به آن ادب، مؤدب كند، و بياموزد تا در اعمال و افعال و گفتارهايش اين ادب را رعايت نموده، آن را با نام وى آغاز نموده، مارك وى را به آن بزند، تا عملش خدايى شده، صفات اعمال خدا را داشته باشد، و مقصود اصلى از آن اعمال، خدا و رضاى او باشد، و در نتيجه باطل و هالك و ناقص و ناتمام نماند، چون به نام خدايى آغاز شده كه هلاك و بطلان در او راه ندارد.خواهيد پرسيد كه دليل قرآنى اين معنا چيست؟ در پاسخ مىگوئيم دليل آن اين است كه خداى تعالى در چند جا از كلام خود بيان فرموده: كه آنچه براى رضاى او و به خاطر او و به احترام او انجام نشود باطل و بى اثر خواهد بود، و نيز فرموده: بزودى بيك يك اعمالى كه بندگانش انجام داده مىپردازد، و آنچه به احترام او و به خاطر او انجام ندادهاند نابود و هباء منثورا مىكند، و آنچه به غير اين منظور انجام دادهاند، حبط و بى اثر و باطل مىكند، و نيز فرموده: هيچ چيزى جز وجه كريم او بقاء ندارد، در نتيجه هر چه به احترام او و وجه كريمش و به خاطر رضاى او انجام شود، و به نام او درست شود باقى مىماند، چون خود او باقى و فنا ناپذير است، و هر امرى از امور از بقاء، آن مقدار نصيب دارد، كه خدا از آن امر نصيب داشته باشد.و نيز اين معنا همانست كه حديث مورد اتفاق شيعه و سنى آن را افاده مىكند، و آن اين است كه رسول خدا (ص) فرمود: (هر امرى از امور كه اهميتى داشته باشد، اگر به نام خدا آغاز نشود، ناقص و أبتر مىماند، و به نتيجه نمىرسد) «1» و كلمه (ابتر) بمعناى چيزيست كه آخرش بريده باشد.از همين جا مىتوانيم بگوئيم حرف (باء) كه در اول (بسم اللَّه) است، از ميان معناهايى كه براى آنست، معناى ابتداء با اين معنايى كه ما ذكر كرديم مناسبتر است، در نتيجه معناى جمله اين مىشود: كه (من به نام خدا آغاز مىكنم).1- تفسير صافى ج 1 ص 52