لوامع صاحبقرانی جلد 1

است كه نجس‏اند بلكه گفته است كه وضو نمى‏توان ساخت از سؤر ايشان، و اين دلالت بر نجاست ندارد چنانكه خواهد آمد در جاهاى ديگر كه خواهد گفت وضو نمى‏توان ساخت، مع هذا پاك مى‏داند مثل غساله حمام، و جنب، و ازاله نجاست و ساير آن چه خواهد آمد، و در سؤر يهود و نصارى خلافى كرده‏اند، اكثر علماى ما سؤر اينها را نجس مى‏دانند و بعضى پاك و احاديث خواهد آمد.

(و ماء الحمّام سبيله سبيل الماء الجارى اذا كانت له مادّة)(1)

و آب حمام حكم آب روان دارد اگر او را ماده باشد. بدان كه در حديث صحيح از حضرت امام جعفر صادق (صلوات الله عليه) وارد شده است كه آب حمام بمنزله آب روانست.

و در حديث صحيح از صفوان، از منصور، از بكر بن حبيب، از حضرت امام محمد باقر (صلوات الله عليه) وارد شده است كه باكى نيست به آب حمام هر گاه ماده داشته باشد، و اگر چه بكر بن حبيب را توثيق نكرده‏اند، و مذمت نكرده‏اند اما چون حديث در كتاب صفوان بوده است، و اجماع عصابه على تصحيح ما يصح عنه بوده است، بنا بر اين اصحاب جميعا به آن عمل نموده‏اند، و بعضى از متأخرين كه متفطن به اين معنى نشده‏اند بحث بر علما كرده‏اند كه چرا باين حديث عمل كرده‏اند. با آن كه مؤيد اين حديث است احاديث ديگر مجملا خلافى نيست در آن چه صدوق گفته است، و ليكن خلافست كه آيا ماده شرط است كه كر باشد يا نه، محقّق ذكر كرده است كه در كار نيست كريّت ماده، و اكثر برآنند كه شرط است و اگر نه فايده نخواهد داشت. و مراد از آب حمام آب كم از كريست كه در حوضهاى صغير مى‏باشد، يا در حوض بزرگ تا كر نشده باشد، و در حال آمدن از ماده اگر حوضهاى صغار نجس باشد پاك مى‏شود، و اگر كسى ازاله نجاست از آن بكند پاك مى‏شود، و از اين بابست هر گاه آب خزينه را بقلتين سر دهند پس اگر خزينه يك آب كر داشته باشد، و متصل بيايد تا تمام بقلتين‏