اگر گوسفندى يا چيزى كه در جثه مثل گوسفند باشد در چاه بميرد - لوامع صاحبقرانی جلد 1

اعتقادى به آن سخن نداشته باشند و اگر اعتقادى نمى‏داشتند حكم به حرمت شير نمى‏گردند و ظاهرا اين غلط از نساخ باشد نه از صدوق و مؤيد حديث عمار است حديث صحيحى ديگر كه حضرت فرمودند كه چيزى كه وزغه در آنجا افتد از آن منتفع نمى‏توان شد.

اگر گوسفندى يا چيزى كه در جثه مثل گوسفند باشد در چاه بميرد

(و ان وقعت شاة و ما اشبهها فى بئر ينزح منها تسعة إلى عشر دلاء)(1)

و اگر گوسفندى يا چيزى كه در جثه مثل گوسفند باشد در چاه بميرد نه دلو مى‏كشند تا ده دلو و اين روايت موثق اسحاق ابن عمار است از حضرت امام جعفر صادق (صلوات الله عليه) اما روايت تسع او عشر است و تغيير او به الى در سه جا واقع شد و ظاهرا از نساخ باشد و اگر در آن چه گذشت توجيهى مى‏توانست كرد اما در اينجا توجيه نمى‏توان كرد و ممكن است كه مراد صدوق در هر سه جا اشاره باين باشد كه نهايت آن چه در اينجا در كار است دهست در اينجا و پنجاه است و چهل است در سابق و اللَّه تعالى يعلم.

حكم وقوع سرگين در چاه‏

(و قال الصّادق (صلوات الله عليه) كانت فى المدينة بئر فى وسط مزبلة فكانت الرّيح تهبّ فتلقى فيها القذر و كان النّبيّ (صلّى الله عليه وآله وسلّم) يتوضّأ منها)(2)

فرمودند كه در مدينه چاهى بود در ميان مزبله و آن محل انداختن سرگين حيوانات است پس بسيار بود كه باد مى‏آمد و از اين كثافتها در چاه مى‏ريخت و حضرت (صلّى الله عليه وآله وسلّم) از آنجا وضو مى‏ساختند و اين حديث دلالت ظاهرى دارد بر طهارت چاه و صريح نيست زيرا كه سرگين مطلقا نجس نيست مگر سرگين حيوانى كه گوشت او را نخورند و شايد كه چنين سرگينى در آنجا نبوده باشد بلكه ظاهر آنست كه سرگين را در ماكول اللحم اطلاق مى‏كنند مع هذا منقول است كه حضرت فرمود آنجا را پر كردند.

(و سأل محمّد بن مسلم ابا جعفر (صلوات الله عليه) عن البئر يقع فيها الميتة فقال ان كان لها ريح نزح منها عشرون دلوا)(3)

محمد بن مسلم‏