اگر موشى در چاهى افتد و بميرد و از هم نپاشد - لوامع صاحبقرانی جلد 1

بلفظ تطهير واقع شده است اگر نجس نمى‏شد نزح مقرر نمى‏ساخت و جوابش آنست كه ممكنست كه مراد از تطهير تنظيف و پاكيزگى باشد تا جمع ميان اخبار شده باشد با آن كه اختلاف عظيمى كه در نزح وارد شده است قرينه استحباب است كه حضرات ائمه معصومين نظر بحال سايلان مى‏كرده‏اند هر يك كه استكراه ايشان بيشتر بوده است بيشتر مى‏فرموده‏اند و هر كه كمتر بوده است كمتر.

و جمعى كه قايل به تفصيل شده‏اند دو حديث موافق ايشان است هر دو بد نيست كه يكى موثق عمار است و يكى قوى كالصحيح حسن بن صالح است و اين دو خبر را نيز حمل بر استحباب مى‏توان كرد كه اگر كر باشد استحباب اجتناب كمتر است و اگر كمتر از كر باشد بيشتر و قولى كه نجس نمى‏شود و نزح واجبست تعبدا نيز جمعى است ميان اخبار طهارت و اوامر به نزح و احوط آنست كه مقدّرات را بكشند و تا نكشند استعمال آن نكنند و اگر عمل به طهارت كنند و نكشند ظاهرا معاقب نبوده باشند و اللَّه تعالى يعلم.

اگر موشى در چاهى افتد و بميرد و از هم نپاشد

(فان وقع فيها فأرة و لم تتفسّخ ينزخ منها دلو واحد و ان انفسخت فسبع دلاء)(1)

پس اگر موشى در چاهى افتد و بميرد و از هم نپاشد يك دلو مى‏كشند و اگر از هم به پاشد هفت دلو مى‏كشند.

بدان كه چون صدوق عمل بحديث عمار نموده است فأره را از بابت صعوه يك دلو قايل شده است. و اما اخبار صحيحه بسيار بر سه دلو واقع شده است و هفت دلو، و در حديثى ضعيف واقع شده است كه اگر از هم به پاشد هفت دلو بكشند. اكثر علماء باين عنوان قايل شده‏اند كه اگر از هم نپاشد سه دلو، و اگر از هم به پاشد هفت دلو و احاديث صحيحه در خصوص فأره واقع شده است كه سبب نجاست چاه نمى‏شود.

و در بعضى اخبار معتبره وارد شده است كه چهل دلو بكشند و در بعضى اخبار تمام آب را بكشند و آنها محمولست بر آن كه موشى بسيار در چاه افتاده‏