شخصى كه در حال وضو مى‏ماند جزوى از روى او كه آب به آن نرسيده باشد - لوامع صاحبقرانی جلد 1

و آله كه شيطان استاد است امثال شما را از راه فسوق اعمال نمى‏تواند زد از اين راه مى‏خواهد كه بزند و ليكن شما متوسل بجناب اقدس او شويد تا حق سبحانه و تعالى دفع شر او از شما بكند و ظاهر قول حضرت‏

ما لم ينطق الانسان بشفة

يعنى ما دام كه به لب ناطق نشود يعنى آن چه در دل اوست به زبان نياورد آنست كه متعلق به جمله آخر باشد و ظاهر حديثى كه مذكور شد سابقا آنست كه متعلق بهر سه باشد كه در آخر واقع شده است.

شخصى كه در حال وضو مى‏ماند جزوى از روى او كه آب به آن نرسيده باشد

(و سئل ابو الحسن موسى بن جعفر (صلوات الله عليهما) عن الرّجل يبقى من وجهه اذا توضّأ موضع لم يصبه الماء فقال يجزيه ان يبلّه من بعض جسده)(1)

از آن حضرت (صلوات الله عليه) سؤال كردند از شخصى كه در حال وضو مى‏ماند جزوى از روى او كه آب به آن نرسيده باشد حضرت فرمودند كه كافى است كه آن را تر كند از بعضى از بدنش. و اين حديث را حمل كرده‏اند بر آن كه اگر در حال شستن دست راست باشد همان جزو را مى‏شويد و بس و ظاهرا غرض حضرت اين باشد كه نمى‏بايد مرتبه ديگر رو را بشويد بلكه احتياج نيست كه آبى بر آن بريزد بهمان رطوبت دست اكتفا مى‏توان كرد و بعد از آن ما بعد را مى‏شويد.

و محتمل است كه اين حالت بعد از وضو باشد و اكثر اوقات متعارف نيست كه كسى آينه با خود داشته باشد، يا عدول حاضر باشند كه شهادت بدهند كه فلان موضع را نشسته بلكه شخصى مى‏گويد كه بقيه مانده است و او به شك مى‏افتد، و شك بعد از فراغ اعتبار ندارد از جهة رفع شك همين بس است كه دستى بمالند استحبابا بلكه اغلب اوقات كسانى كه خبر مى‏داده‏اند سنيان بوده‏اند در اين دست ماليدن مماشاتى با ايشان مى‏شود كه ترتيب را در كار نمى‏دانند و اين اظهر است بر تقدير صحت خبر و اللَّه تعالى يعلم.

و صدوق اين مضمون را بسند حسنى از حضرت امام رضا صلوات اللَّه عليه‏