لوامع صاحبقرانی جلد 1

زراره و بكير گفتند كه ما پرسيديم كه كعبها كدامست؟ حضرت اشاره فرمودند كه اينجا يعنى مفصل نزد استخوان ساق، پس ما گفتيم كه اينها چه چيز است؟ حضرت فرمودند كه استخوان ساق است و كعب پائين‏تر است پس گفتيم حق سبحانه و تعالى آن چه خير شما باشد پيش شما آرد يك كف آب بس است بواسطه رو، و يك كف از براى دست، حضرت فرمودند كه بلى بس است هر گاه مبالغه كنى به آن كه كف پر بردارى و نگذارى كه آبش تمام بريزد و به همه جا برسانى بعنوان جريان اما دو كف خوب به همه جا مى‏رسد.

و اين حديث مستند جمعى است كه مفصل را كعب مى‏دانند و از طرفين قابل تأويل هست اگر چه اظهر مذهب مشهور است كه استخوان پشت پاست، و حديث اخوين كه مستند ايشانست تتمه آن را ذكر نكرده است شيخ كه حضرت فرمود كه پائين‏تر است، و اگر از بالاى برآمدگى پشت پا تا مفصل را احتياطا بكشد بد نيست.

(و توضّأ النّبيّ (صلّى الله عليه وآله وسلّم) مرّة مرّة و قال هذا وضوء لا يقبل اللَّه الصّلاة الّا به)(1)

و حضرت (صلّى الله عليه وآله وسلّم) يك مرتبه يك مرتبه وضو ساختند و گفتند كه اين وضوئى است كه حق سبحانه و تعالى نماز را قبول نمى‏كند مگر باين وضو. اين حديث را علما مسندا ذكر نكرده‏اند، و اكثر كه حديث زراره را نقل مى‏كنند اين تتمه را مى‏آوردند، و حاصل آنست كه چون سابق بر اين معلوم نيست كه چه نحو وضو ساخته بوده است حضرت، استدلال علما صورت ندارد.

اما صدوق چون شهادت مى‏دهد كه در آن حديث حضرت يك مرتبه يك مرتبه شسته است بواسطه مطلب صدوق نافع است، و ليكن ضرر دارد به آن چه خواهد گفت كه دو مرتبه ضرر ندارد اما ثواب ندارد، و ظاهرا آن كه حضرت فرموده است كه خداى تعالى قبول نمى‏كند مگر بمثل اين وضو اصل افعال باشد