لوامع صاحبقرانی جلد 1

سبحانه و تعالى به آن ابتدا فرموده است.

(و روى فى حديث آخر في من بدأ بغسل يساره قبل يمينه انّه يعيد على يمينه ثمّ يعيد على يساره)(1)

و روايت واقع شده است در كسى كه ابتدا كند به شستن دست چپ پيش از دست راست كه اعاده مى‏كند شستن دست راست را پس اعاده مى‏كند شستن دست چپ را و دلالت مى‏كند بر اين مضمون حديث صحيح منصور بن حازم، و حديث حسن كالصحيح حلبى، و حديث موثق كالصحيح ابو بصير از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه عليه.

(و قد روى انّه يعيد على يساره)(2)

و در روايتى واقع شده است كه دست چپ را اعاده مى‏كند. ظاهرا مراد صدوق حديث صحيح على بن جعفر باشد كه گفت سؤال كردم از برادرم حضرت امام موسى كاظم (صلوات الله عليه) كه هر گاه شخصى وضو سازد و فراموش كند دست چپ را حضرت فرمودند كه همين دست چپ را مى‏شويد و پيشتر را نمى‏شوند و ليكن بسيار مستبعد است كه مراد صدوق اين باشد.

و حديثى بر اين مضمون نديده‏ام و بر تقديرى كه باشد حمل مى‏كنم احاديث سابق را بر آن كه دست چپ را شسته و دست راست را نشسته باشد بر مى‏گردد و دست راست را مى‏شويد و بعد از آن دست چپ را مى‏شويد. و حديث ديگر را حمل مى‏كنيم بر آن كه دست راست را بعد از دست چپ شسته باشد ديگر احتياج نيست كه دست راست را بشويد چون به موقع خود واقع است و دست چپ را مرتبه ديگر مى‏شويد و در اين صورت اعاده دست راست مجاز مشاكله است بواسطه اعاده دست چپ با آن كه در قرآن مجيد و احاديث بسيار اطلاق كرده اعاده را بر فعل اول.

و مؤيد اين جمع است حديث حسن كالصحيح حلبى از حضرت امام جعفر صادق (صلوات الله عليه) كه فرمودند كه هر گاه شخصى فراموش كند كه‏