لوامع صاحبقرانی جلد 1

مقدار يك انگشت ظاهر است و بر مو كه مى‏كشند بيخ مو به كشيدن آن به پيشانى مى‏رسد و از حد مقدم مى‏گذرد و چون سنت است به سه انگشت مسح كشيدن و به يك انگشت كافى است در همه نمازها به يك انگشت مسح مى‏توان كشيد و ليكن از ثواب سه انگشت محروم مى‏شود.

و هم چنين است مردى كه موى سر گذاشته باشد بنا بر اين است كه مبالغه از شارع شده است در شكافتن آن چنانكه در باب بعد از اين خواهد آمد و آن كه احاديث در باره زنان بيشتر واقع شده است سببش آنست كه زنان موى سر را مى‏گذارند و مردان در اغلب اوقات مى‏تراشند، و بنا بر اين تحقيق همه اشكالاتى كه علما در اين باب كرده‏اند زايل شد و اللَّه يهدى من يشاء إلى صراط مستقيم و الحمد للّه الذي هدانا لهذا و ما كنا لنهتدي لو لا ان هدانا اللَّه.

(و قال الرّضا (صلوات الله عليه) فرض اللَّه تعالى على النّاس فى الوضوء ان تبدأ المرأة بباطن ذراعها و الرّجل بظاهر الذّراع)(1)

حضرت امام رضا (صلوات الله عليه) فرمودند كه اللَّه تعالى واجب گردانيده است بر مردمان در وضو كه زن ابتدا كند به شكم دست و مرد ابتداء كند به پشت دست، و اين حديث را شيخان از محمد بن اسماعيل بن بزيع روايت كرده‏اند بسند قوى. و ظاهرا صدوق از كتاب محمد بن اسماعيل برداشته، و طريق صدوق بكتاب او صحيح است و لهذا او و كلينى حكم به صحت اين خبر كرده‏اند و ظاهر فرض وجوبست.

و ليكن اكثر اصحاب به استحباب قائل شده‏اند احوط آنست كه ترك نكنند و قصد وجوب و استحباب آن نكنند، و اگر قصد وجوب كنند ظاهرا ضرر نداشته باشد چون دست شستن واجبست و اين فرد واجبست و بر تقدرى كه بر عكس اين جايز باشد از وجوب تخييرى بدر نمى‏رود، و اگر در امثال اين قصد قربت كنند بى‏دغدغه‏تر است.