لوامع صاحبقرانی جلد 1

صلاحيّت امامت داشته باشد كسى كه اگر قاضى باشد و فاسق باشد حكمش باطل است، و اگر گواهى فاسق باشد گواهيش مردود است، و اطاعت او واجب نيست، و خبرش مقبول نيست، و پيش نمازى نمى‏تواند كرد، و هميشه ابو حنيفه پنهان فتوى مى‏داد كه واجب است نصرت زيد بن على بن الحسين (صلوات الله عليهما)، و زيد را امام مى‏دانست، و مى‏گفت واجبست مال نزد او بردن و با او خروج نمودن نه بر اين دزد متقلب كه نام امامت و خلافت بر خود بسته است، مثل دوانقى كه منصور باشد، و امثال او.

و زنى آمد پيش ابو حنيفه كه تو فتوى دادى كه پسرم خروج نمود با محمد و ابراهيم پسران عبد اللَّه بن الحسين بر منصور و پسرم كشته شد به فتواى تو، ابو حنيفه گفت كاش من به جاى پسر تو بودم، و هميشه ابو حنيفه در باب اين ائمه جور مى‏گفت كه اگر اينها مسجدى بسازند و امر كنند مرا كه آجر آن را بشمارم هر آينه نشمارم.

و از ابن عينيه منقولست كه او مى‏گفت كه حق سبحانه و تعالى هر گز ظالم را امام نمى‏كند، و چگونه جايز است كه ظالم را امام كنند، و حال آن كه امام بواسطه دفع ظلم در كار است پس هر گاه ظالم را نصب كنند مثل مشهور مى‏شود كه هر كه گرگ را شبان گوسفندان كند ظلم بر گوسفندان كرده است، عبارت كشاف تمام شد، اما زمخشرى بى‏چاره خبر ندارد كه همه اينها بر او وارد است در خلافت ثلاثه، و ظلمهاى ايشان در زمان خلافت ايشان بسيار است، و هر سه سالها در كفر بودند، و غرض الهى آنست كه هر كه يك وقتى ظالم باشد صلاحيّت نبوت و امامت ندارد، چنانكه بيضاوى در تفسيرش ذكر كرده است كه آيه دلالت مى‏كند بر آن كه پيغمبران مى‏بايد معصوم باشند پيش از بعثت و بعد از بعثت، و امامان مى‏بايد كه معصوم باشند بعد از امامت. و بر او بحث كرده‏اند كه دلالت يكى است هر چه در نبوت است در امامت همانست، تا عاقبت منصور