لوامع صاحبقرانی جلد 1

و ديگر منقول است در حديث صحيح از حضرت امام جعفر صادق (صلوات الله عليه) كه حضرت امير المؤمنين (صلوات الله عليه) فرمودند كه مى‏خواهيد شما را خبر دهم از فقيه و عالم حقيقى، او آن كسى است كه آن قدر از عذاب الهى مردم را نترساند كه ايشان نااميد شوند از رحمت الهى و آن قدر از رحمت الهى، نقل نكند كه مردم ايمن شوند از عذاب الهى، بلكه چنان كند كه حق سبحانه و تعالى در قرآن مجيد ياد فرموده است، و هر دو را با هم قرين ساخته است، اگر آيه رحمتى بيان فرموده است، در عقب آن آيه عذابى ياد كرده است. و بر عكس.

ديگر از علامت عالم آنست كه رخصت ندهد عوام را در مخالفت الهى به آن كه بعلم خود عمل نكند، پس اگر از عالم صغيره صادر شود سبب گناهان كبيره ديگران مى‏شود، و اگر از ايشان مكروهى بفعل آيد ديگران جرأت بر ما فوق آن خواهند كرد، و گناهان جهال در گردن ايشان خواهد بود بى‏آن كه از گناهان جهال چيزى كم شود.

علامت ديگر آنست كه دست از دامن متابعت قرآن برندارد بانكه متوجه دنيا و زينت آن شود يا مخالفت الهى كند در صغيره يا كبيره يا آن كه ترك قرآن كند بالكليّه و متوجه احاديث شود، چنانكه مدار جمعى كثير در آن زمان بر اين بوده است، و الحال نيز هست بلكه هر حديثى كه مخالف كتاب اللَّه است غير مقبولست به احاديث بسيار از حضرات سيد المرسلين و ائمه طاهرين (سلام اللَّه عليهم)، پس فرمودند كه بتحقيق كه خير و خوبى نيست در علمى كه از روى فهميدن نباشد، و غور در معانى و حقايق آن نكنند، و هم چنين خير و خوبى نيست در قرائت قرآنى كه از روى تدبّر و تفكر در معانى آن نباشد، چنانكه حق سبحانه و تعالى امر فرموده است به آن و نهى كرده است از عدم تدبّر در آن.