لوامع صاحبقرانی جلد 1

بدنت دو بار بريز و دست را بر تمام بدنت بمال كه آب به همه جا برسد.

و اين مضمون در روايات صحيحه وارد شده است خصوصا در حديث صحيح زراره، و حديث صحيح محمد بن مسلم، و حديث بزنطى كه از حضرت امام محمد باقر، و امام جعفر صادق، و امام على بن موسى الرضا (صلوات الله عليهم) وارد شده است الا آن چه ذكر كرده است در آخر كه بر سر و بدنت دو بار بريز در احاديث سر وارد نشده است.

و صدوق در امالى نيز چنين ذكر كرده است و ظاهرا مراد او اينست كه آن سه مرتبه آب ريختن بر سر كه اول مى‏ريزد از جهت تمهيد مقدمه غسل است كه در وقت غسل آب به سهولت برسد و بنا بر اين ظاهر نمى‏شود كه قايل است بترتيب سر بر بدن يا نه اما ترتيب سر بر بدن خلافى نيست نزد علماء شيعه.

و احاديث صحيحه بر آن دلالت دارد اما تقديم جانب راست بر جانب چپ از اخبار بيرون نمى‏آيد و ظاهرا على بن بابويه و پسرش بظاهر احاديث عمل نموده‏اند و قايل بترتيب نيستند.

و در حديث كالصحيح زراره وارد شده است كه به حضرت عرض نمودم كه جنب چگونه غسل مى‏كند حضرت فرمودند كه اگر دستش نجس نباشد دست را در آب كند و فرجش را بشويد به سه كف آب بعد از آن سه كف آب بر سر ريزد بعد از آن دو كف را بر دوش راست ريزد و دو كف بر دوش چپ پس هر عضوى كه آب بر آن عضو روان مى‏شود مجزيست.

و اكثر علما از اين حديث بيرون آورده‏اند ترتيب را و لفظ و او بنا بر مذهب اصح دلالت بر ترتيب ندارد و لفظ ثم كه بر منكب ايمن داخل شده است دلالت بر تقدم سر مى‏كند بر بدن و بر تقديرى كه اول آب به دوش راست بايد ريخت در نمى‏آيد كه جانب راست را بشويد أولا.

پس ممكن است كه مراد اين باشد كه دو كف آب بر دوش راست ريزد