غوث - قاموس قرآن جلد 5

ديگران از روى علم چنين ميكنند.

(استغناء) 3- ... فَذاقُوا وَبالَ أَمْرِهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ. ذلِكَ بِأَنَّهُ كانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَقالُوا أَ بَشَرٌ يَهْدُونَنا فَكَفَرُوا وَ تَوَلَّوْا وَ اسْتَغْنَى اللَّهُ وَ اللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٌ تغابن: 5 و 6. استغناء چنانكه گفته شد طلب غنى است ولى آن از خداوند كه غنّى بالذّات است بمعنى اظهار غنى ميباشد چنانكه ارباب تفسير فرموده‏اند يعنى گذشتگان عقوبت كارشان را چشيدند زيرا كه پيامبرانشان معجزات روشن را براى آنها آوردند و آنها كفر ورزيده و اعراض كردند و خدا بى‏نياز بود، خدا بى‏نياز پسنديده است (خداوند با هلاكشان اظهار كرد كه نه بايمان آنها نيازمند است و نه بوجود آنها).

4- أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى‏. فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى عبس: 5 و 6. بنظرم مفعول «اسْتَغْنى‏» محذوف است يعنى: امّا آنكه از حقّ بى‏نيازى جسته، تو باو توجّه ميكنى و يا بقول راغب استغناء بمعنى بى‏نيازى و ثروتمندى است يعنى:

اما آنكه ثروتمند است ... ظاهرا در آيه إِنَّ الْإِنْسانَ لَيَطْغى‏. أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى‏ علق: 6 و 7. نيز بمعنى مجرد است يعنى: راستى انسان طغيان ميكند كه ديد بى‏نياز شده.

4- إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِيباً مِنَ النَّارِ غافر: 47.

اين سخن از پيروان بى‏فكر است كه كور كورانه از رؤساء ستمگر خويش متابعت كرده‏اند يعنى: ما تابع شما بوديم هر چه گفتيد و كرديد، گفتيم و كرديم- آيا سهمى از اين آتش از ما دفع توانيد كرد؟ كفايت كردن همان دفع است.

غوث

يارى. نصرت. «غاثه غوثا:

اعانه و نصره». استغاثه: يارى خواستن. وَ إِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغاثُوا بِماءٍ كَالْمُهْلِ كهف: 29. اگر يارى خواستند يارى كرده شوند بآبى مثل روغن جوشان (نعوذ باللّه منه) ممكن است استغاثه بمعنى آب خواستن باشد از «غيث» نه از «غوث» و آن مناسب