اعتكاف‏ - قاموس قرآن جلد 5

مجيد بمعنى مواظبت و ملازمت است.

(عاكف) وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ الَّذِي جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ سَواءً الْعاكِفُ فِيهِ وَ الْبادِ حج:

25. مراد از عاكف كسى است كه در مكه ساكن و ملازم باشد، بادى آنست كه از كنار آيد (و ظاهر شود چنانكه در بدء گذشت).

يعنى مسجد محترميكه آنرا براى مقيم و مسافر يكسان كرده‏ايم.

وَ انْظُرْ إِلى‏ إِلهِكَ الَّذِي ظَلْتَ عَلَيْهِ عاكِفاً لَنُحَرِّقَنَّهُ طه: 97. بنگر بمعبودت كه بدان ملازم شدى حتما حتما آنرا مى‏سوزانيم يا ريز ريز ميكنيم. قالُوا لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنا مُوسى‏ طه: 91. گفتند: پيوسته ملازم گوساله خواهيم بود تا موسى پيش ما باز گردد.

(مَعْكوفاً) هُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ الْهَدْيَ مَعْكُوفاً أَنْ يَبْلُغَ مَحِلَّهُ ... فتح: 25. معكوف بمعنى ممنوع است وَ الْهَدْيَ عطف است بضمير مفعول در صَدُّوكُمْ آيه در جريان حديبيّه است كه مشركان رسول خدا صلّى الله عليه وآله را از انجام عمره مانع شده و نيز نگذاشتند قربانيهاى مسلمانان بمكّه برسد يعنى: آنان همان كسانى هستند كه كافر شدند و شما را از مسجد الحرام باز داشتند و قربانى را ممنوع و محبوس كردند از اينكه بمحل خويش برسند (محل ذبح آنها مكه بود چنانكه محل ذبح قربان حج منى است).

اعتكاف‏

وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاكِفُونَ فِي الْمَساجِدِ بقره: 187. عاكف و معتكف كسى است كه خود را بقصد عبادت در مسجد حبس كند و از آن بيرون نرود.

اعتكاف فقط ماندن در مسجد است بقصد تعبّد هر چند قصد عبادت ديگر نداشته باشد ولى احوط است قصد عبادت ديگر نيز. اعتكاف باصل شرع مستحب و با نذر و سوگند و غيره واجب ميشود. روزه از شرايط آنست معتكف بايد روزه باشد خواه واجب باشد يا مستحب. حدّ اقلّ