علوّ - قاموس قرآن جلد 5

هلاك وحشتناكى لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيراً اسراء:

4. حتما حتما دو بار در زمين فساد و طغيان بزرگ ميكنيد.

(عالى): بالا و طاغى مثل جَعَلْنا عالِيَها سافِلَها هود: 82. بالاى ديارشان را پائين آن قرار داديم يعنى زير و زبر كرديم. ايضا عالِيَهُمْ ثِيابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ انسان: 21.

و مثل إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأَرْضِ يونس: 83. فرعون طاغى است در زمين.

ايضا بمعنى رفيع و برتر است نحو فِي جَنَّةٍ عالِيَةٍ حاقه: 22. كه ظاهرا رفعت و برترى مراد است و مثل وَ كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيا توبه: 40 كه بمعنى برتر است.

(عُلى) (بر وزن جدا) جمع عليا است يعنى مرتفع و بلند تَنْزِيلًا مِمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَ السَّماواتِ الْعُلى‏ طه: 4.

قرآن نازل شده است از جانب خدائيكه زمين و آسمانهاى بلند را آفريده. ايضا فَأُولئِكَ لَهُمُ الدَّرَجاتُ الْعُلى‏ طه:

75.

علوّ

بمعنى ارتفاع است مثل عتوّ و در معنى تكبّر و طغيان نيز بكار رود مثل وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيراً كه گذشت.

(تعالى): فَتَعالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ اعراف: 190. تعالى فعل است از تفاعل يعنى برتر و بالاتر است خدا از آنچه شرك ميورزند. راغب گويد تفاعل در آن براى مبالغه است.

(تعال) (بفتح لام) فعل امر است از تفاعل يعنى بيا بالا اصلش آنست كه كسى از بالا كسى را كه در پائين است ندا كند و بگويد: تعال. سپس در اثر كثرت استعمال بمعنى «بيا» بكار رفته اعم از آنكه ندا شده در بالا باشد يا پائين يا مساوى با منادى چنانكه در اقرب الموارد و مفردات گفته است.