اكراه است زيرا كه «عناء» حكايت از رنج و تعب دارد لذا راغب آنرا «خضعت مستأسرة بعناء» گفته است.
عهد
نگهدارى و مراعات پى در پى در شىء. پيمان را از آنجهت عهد گويند كه مراعات آن لازم است (راغب) در اقرب الموارد گويد:
«عهد فلان ... الشىء» يعنى آنرا پى در پى نگهدارى و مراعات كرد و بقولى اصل آن نگهدارى و مراعات است سپس در پيمان كه مراعات آن لازم است بكار رفته. وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ اسراء: 34.
پس اصل عهد نگهدارى و مراعات است. و پيمان را از جهت لازم المراعاة بودن عهد گفتهاند و اگر بمعنى امر و توصيه و غيره آيد از جهت لازم الحفظ بودن است مثلا در آيه وَ عَهِدْنا إِلى إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ ... بقره: 125. عَهِدْنا بمعنى دستور داديم و امر كرديم است ولى چون دستور اكيد و لازم المراعاة است لذا با عَهِدْنا تعبير آورده شده همچنين در آيه أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ يس: 60.
كه بمعنى توصيه لازم الحفظ است.
(معاهده): با همديگر پيمان بستن پيمانيكه لازم المراعاة است. نحو إِلَّا الَّذِينَ عاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ توبه: 7.
معاهده گاهى بمعنى مبالغه آيد چنانكه در «اخذ- مؤاخذه» گذشت مثل وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ توبه: 75. پيداست كه عاهَدَ در آيه پيمان شديد را ميرساند زيرا عهد يكطرفى و فقط از جانب بنده است. [اينك ببعضى از آيات اشاره ميشود:] 1- قالُوا يا مُوسَى ادْعُ لَنا رَبَّكَ بِما عَهِدَ عِنْدَكَ لَئِنْ كَشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَكَ ... اعراف: 134. بنظر ميايد مراد از بِما عَهِدَ عِنْدَكَ آنست كه خدا بموسى وعده كرده بود كه در صورت آمدن رجز (طوفان، جراد، قمّل و ...) اگر فرعونيان ايمان