قتل - قاموس قرآن جلد 5

لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى‏ وَ زِيادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ ... يونس: 26. مراد از «قتر» ظاهرا كدورت و تيرگى است كه در اثر گناهان بر چهره شخص ظاهر شود مثل وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ تَرْهَقُها قَتَرَةٌ عبس: 40 و 41. يعنى براى آنانكه نيكى كرده‏اند عاقبت يا مثوبت بهترى هست و زياده از آنچه مستحق‏اند، سياهى و ذلت چهره آنها را فرا نميگيرد آنها اهل بهشت‏اند در آيه 27 يونس راجع باهل گناه آمده ... كَأَنَّما أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً «قَتَرَة» كه در آيه عبس گذشت بمعنى سياهى است در مجمع فرموده:

بقولى غبره آن است كه از آسمان ريزد و قتره آنست كه از زمين بر خيزد.

قتل

كشتن. اصل قتل ازاله روح است از بدن مثل مرگ ليكن چون بكشنده اطلاق شود قتل گويند و باعتبار از بين رفتن حيات، موت نامند (مفردات).

فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ بقره: 251. فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ مائده: 30. قتل گاهى بمعنى لعن آيد چنانكه در مجمع و قاموس گفته مثل قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ عبس: 17. لعن بر انسان چه بسيار كافر است و شايد بمعنى خبر باشد مثل قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ بروج: 4. اصحاب كانال ملعون شدند.

(تقتيل): در اقرب الموارد گويد:

آن براى كثرت است «قتّل القوم اى قتل كثيرا منهم» از مجمع روشن ميشود كه مبالغه آن گاهى در كثرت و گاهى در كيفيت قتل است مثلا در آيه يُقَتِّلُونَ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ اعراف:

141. براى كثرت است يعنى زياد ميكشتند پسرانتان را و زنده ميگذاشتند زنانتان را ولى در آيه إِنَّما جَزاءُ الَّذِينَ يُحارِبُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا ...

مائده: 33. ظاهرا منظور شدت قتل است.