علم - قاموس قرآن جلد 5

است كه مراد صفات و آثار موجود در نطفه باشد و فرزند آنها را بارث خواهد برد ولى اثبات آن خيلى مشكل است.

و امّا آيات خَلَقْناكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ كه گذشت ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً ... مؤمنون: 14. ثُمَّ كانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى قيامة: 38. علقه را در اين آيات خون منعقد گفته‏اند كه اگر انسان بنطفه در آنحال نگاه كند آنرا بصورت خون بسته خواهد ديد، ولى جوهرى در صحاح علقه را نيز زالو معنى كرده و گويد: «العلقة دودة فى الماء تمّص الدم و الجمع علق» و نيز آنرا قطعه‏اى از خون غليظ گفته است. در اينصورت ممكن است علقه را نيز اسپرماتوزوئيد معنى كرد.

(مُعَلَّقه) وَ لَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ فَلا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوها كَالْمُعَلَّقَةِ نساء: 129. معلقه بمعنى آويزان است بنا بروايت امام صادق عليه السّلام مراد عدم استطاعت در محبت و علاقه قلبى است يعنى: هرگز نميتوانيد از لحاظ محبت ميان زنان بعدالت رفتار كنيد و همه را يكسان دوست بداريد هر چند كه بدين كار حريص باشيد. پس از زنيكه دوست نداريد بطور كلى منحرف نشويد كه او را آويزان و بلاتكليف بگذاريد كه نه مثل زن شوهردار باشد تا از شوهر استفاده كند و نه مثل زن بى‏شوهر كه بتواند همسر اختيار نمايد.

علم

دانستن. دانش. قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ بقره: 60. هر گروه محل آبخوردن خود را دانستند قالُوا سُبْحانَكَ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا بقره: 32.

علم گاهى بمعنى اظهار و روشن كردن آيد مثل ثُمَّ بَعَثْناهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصى‏ لِما لَبِثُوا أَمَداً كهف:

12. پيداست كه خدا پيش از بر انگيختن اصحاب كهف ميدانست كدام گروه از آنها مدّت توقّف خود را بهتر ميدانند و بعثت آنها براى اظهار و روشن كردن آن بود.