جنگهاى رسول خدا (ص) - قاموس قرآن جلد 5

يُقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً. وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها ...

نساء: 74- 75.

آيه اول مطلق و شامل قتال ابتدائى است، آيه دوم بيان دو حكم است جهاد در راه خدا و جهاد براى نجات مظلومان از چنگ ستمكاران.

اين آيات گرچه مطلق‏اند ولى لازم است با آياتيكه مقيداند يكجا حساب گردند مثلا آيه‏ايكه ميگويد وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها آيا درباره اين آيات جارى نيست؟ با آنكه آيات ما قبل اين آيه قابل انطباق باهل كتاب است و اگر كفّار گفتند: ما ميخواهيم با مسلمانان در حال مسالمت زندگى كنيم، كارى با آنها نداشته باشيم آنها نيز با ما كارى نداشته باشند آيا بايد باين آيه تمسك كرد يا بآياتيكه مبيّن مطلق قتال‏اند؟ و اللّه العالم و ان مستلزم آن نيست كه كفّار پيوسته در كفر بمانند زيرا ميشود باب رفت و آمد را با آنها باز كرد و با وسائل ديگرى نفوذ يافت و اسلام را گسترش داد.

جنگهاى رسول خدا (ص)

بررسى تاريخ نشان ميدهد كه جنگهاى رسول خدا صلّى الله عليه وآله جنبه تدافعى داشته و تجاوز و پيمان شكنى ابتداء از جانب كفّار بوده است:

جنگ بدر

در جنگ بدر تجاوز از ناحيه مشركين بود آنها دارائى مسلمانان را در مكّه مصادره ميكردند، آنها را بانواع شكنجه ميآزردند، خانه‏هايشان را ميكوبيدند، از مهاجرتشان بمدينه ممانعت ميكردند، كار را بجائى رساندند كه رسول خدا صلّى الله عليه وآله بهجرت مجبور گرديد. بنا بتصريح تاريخ نظر آنحضرت قافله قريش بود و ميخواست با گرفتن آن و مصادره اموال، قريش را وادار كند كه از ايذاء مسلمانان در مكّه خوددارى كنند و آنچه را كه از مسلمانان گرفته‏اند تلافى نمايد و تا آنها بواسطه ناامن بودن راه تجارتشان