وجوه اعجاز قرآن - قاموس قرآن جلد 5

طور: 34.

3- وَ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى‏ عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ ...

فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ ... بقره: 22 و 23.

آيه در مقام تعجيز انسان حتى از آوردن يكسوره است و با نفى ابدى ميگويد وَ لَنْ تَفْعَلُوا و هرگز نميتوانيد و آن دليل است كه در آينده نيز اين كار امكان نخواهد داشت ايضا آيه أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ ... يونس: 38. در مقام تعجيز است.

4- أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَياتٍ ... فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا لَكُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّما أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ ...

هود: 13 و 14. در اينجا صحبت از آوردن ده سوره است و جمله أَنَّما أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ روشن ميكند كه خدا علم قرآن سازى را ببشر نداده است.

آيه اول در مقام تعجيز شامل يك آيه هم ميشود زيرا كلمه قرآن بهمه قرآن و بابعاض آن اطلاق ميشود، و آيه اول از آيات مكّى است، آنوقت همه قرآن نازل نشده بود. ولى باز فرموده «هذَا الْقُرْآنِ» با وجود اين بنظر نگارنده منظور قرآن از مبارزه طلبى مجموع قرآن يا چند سوره يا يك سوره يا چند آيه است نه نسبت به فرد فرد آيات مثل إِنَّهُ فَكَّرَ وَ قَدَّرَ مثلا و در قرآن «فَأْتُوا بِآيَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» نيامده است.

وجوه اعجاز قرآن

‏

درباره جهات اعجاز قرآن كه اجتماع آنها بشر را از آوردن مثل آن عاجز كرده در المنار وجوه زير را نقل ميكند:

1- اشتمال قرآن بر نظم و وزن عجيب و اسلوبيكه غير از اسلوب بلغاء و فصحاست اسلوبيكه در آن زمان معمول نبود و كاملا بديع و بى‏سابقه است.

2- بلاغت قرآن كه بلاغت و فصاحت سخن سرايان هيچ وقت به بلاغت آن نرسيد و احدى از اهل بيان در اين مطلب شكّ نكردند. (قرآن