عَلى‏ - قاموس قرآن جلد 5

ميشود دانست كه آن همه بهشت نيست زيرا چنانكه در «ثلّ» گذشت مقرّبون قسمتى از اهل بهشت‏اند.

بنظر نگارنده مراد از عليّون بهشت اصحاب يمين است. توضيح آنكه در سوره واقعة اهل آخرت بسابقون و اصحاب يمين و اصحاب شمال تقسيم شده است و در «ثلّ» روشن كرديم كه بهشت مقرّبون با اصحاب يمين متفاوت است. اين تفاوت از اوائل سوره دهر و از ذيل آيات «عليّين» نيز فهميده ميشود در سوره دهر آمده: ابرار از شرابى ميخورند كه آميخته بكافور است. و كافور چشمه‏ايست كه عباد اللّه از آن ميخورند بايد عباد اللّه همان مقرّبون باشند كه از خود چشمه مياشامند و ابرار اصحاب يمين‏اند كه از شراب آميخته بآن ميخورند نه از خود آن.

در مطفّفين ذيل آيات عليّين آمده كه ابرار از رحيق مختوم آميخته بتسنيم ميخورند و تسنيم چشمه‏ايست كه مقرّبون از آن ميخورند عَيْناً يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ پس مراد از ابرار در هر دو سوره، اصحاب يمين و مراد از «عباد» در سوره دهر و «مقرّبون» در سوره مطفّفين همان سابقون و مقرّبين‏اند آنگاه درباره عليّون آمده كِتابَ الْأَبْرارِ لَفِي عِلِّيِّينَ پس ميدانيم اين ابرار همان اصحاب يمين‏اند و يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ ميرساند كه مقرّبون علّيّين را مى‏بينند و در آن حاضر ميشوند ولى بهشت مخصوص آنها نيست و شايد منظور آنست كه مقرّبون گواهى ميدهند: عليّون مال ابرار است زيرا گواهان روز قيامت چنانكه در «شهد» گذشت حتما از مقرّبين‏اند اين است آنچه بنظر نگارنده آمده. و اللّه العالم.

عَلى‏

حرف جرّ است، اهل لغت براى آن 9 معنى گفته‏اند از جمله:

استعلاء خواه حقيقى باشد مثل عَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ‏

مؤمنون: 22. خواه معنى مثل تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ بقره: 253. ايضا ظرفيت مثل وَ دَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلى‏ حِينِ غَفْلَةٍ مِنْ