قاموس قرآن جلد 5

«... لقد خلق اللّه جلّ ذكره ليلة القدر اوّل ما خلق الدّنيا و لقد خلق فيها اوّل نبى يكون و اوّل وصىّ يكون و لقد قضى ان يكون فى كلّ سنة ليلة يهبط فيها بتفسير الامور الى مثلها من السّنة المقبلة ...» (كافى از امام باقر عليه السّلام).

اين روايت از روايت قبلى اعمّ است.

«... يقدّر فى ليلة القدر كلّ شى‏ء يكون فى تلك السّنة الى مثلها من قابل من خير و شرّ طاعة و معصية و مولود و اجل او رزق فما قدّر فى تلك السنة و قضى فهو المحتوم و للّه عزّ و جلّ فيه المشيّة ...» تفسير برهان از امام باقر عليه السّلام.

يعنى: در شب قدر هر شى‏ء تا شب قدر آينده در آنسال مقدّر و معيّن ميشود از خير، شرّ، طاعت، گناه، ولادت، مرگ و روزى و هر چه در آنسال تقدير شده حتمى است و خدا را در آن مشيّت است و خدا در آن مسلوب القدرة نيست. در تفسير برهان است كه ابو ذر گويد: برسول خدا گفتم ليله قدر چيزى است كه در زمان انبياء ميشود و در آن امر بر آنان نازل ميگردد و چون رفتند برداشته ميشود؟

فرمود: «لا بل هى الى يوم القيمة» امور چطور تفصيل ميشود؟ بملائكه چطور خبر ميرسد؟ واقعيت اين قضايا چيست؟ خدا بهتر ميداند، ولى عبادت آنشب را در سرنوشت نيكوى يكساله تأثير بسزائى است. در دعاهاى مخصوص آنشب نيز باين قضايا اشاره شده است.

4- «سَلامٌ هِيَ» آنشب سلامتى است.

اين سلام قهرا شامل حال بندگان خداست و اگر مراد سلام دادن ملائكه باشد چنانكه در بعضى روايات وارد شده آنهم براى بندگان مخصوص است چنانكه در «سلم» از صحيفه سجّاديه نقل شد.

5- شب قدر كدام شب است؟ در ابتداى بحث گفته شد كه آن يقينا در ماه رمضان است ولى كدام شب از شبهاى آن ماه است؟ نزديك به يقين